Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp góp phần rèn chữ viết đúng và đẹp cho học sinh Lớp 1

 PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN QUẾ VÕ
 TRƯỜNG TH CHI LĂNG
 BÁOBÁO CÁO SÁNG CÁO KIẾN 
 BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CHỮ 
 VIẾT CHO HỌC SINH LỚP 1
 Môn: Tiếng Việt
 TÊN BIỆN PHÁP: MỘT SỐ BIỆN PHÁP GÓP PHẦN RÈN 
 CHỮ VIẾT ĐÚNG VÀ ĐẸP CHO HỌC SINH LỚP 1
 TÁC GIẢ: Nguyễn Thu Hiền
 Môn giảng dạy: Tiếng Việt
 Trình độ chuyên môn: Đại học
 Chức vụ: Giáo viên
 Đơn vị công tác: Trường TH Chi Lăng
 MỤC LỤC
NỘI DUNG Trang
 Bắc Ninh, ngày 3 tháng 11 năm 2021
 1
 Năm học 2020 - 2021 Phần I. ĐẶT VẤN ĐỀ
 Như chúng ta đã biết học chữ chính là công việc đầu tiên khi các em đến trường 
Tiểu học. Vì vậy dạy chữ chính là dạy người. Nhiều thế hệ thầy cô giáo đã góp công 
sức để cải tiến các kiểu chữ, nội dung cũng như phương pháp dạy học chữ viết, nhưng 
nhiều học sinh vẫn viết sai, viết chưa đẹp điều đó ảnh hưởng không nhỏ tới các môn 
học khác. Nhận thức được tầm quan trọng đó, tôi đã mạnh dạn chọn đề tài “Một số 
biện pháp góp phần rèn chữ viết đúng và đẹp cho học sinh lớp 1” đáp ứng chương 
trình giáo dục phổ thông 2018.
 Mục tiêu của đề tài là nghiên cứu và giới thiệu những biện pháp tích cực trong 
việc dạy chữ viết, góp phần giúp học sinh lớp 1 viết đúng và đẹp. Thông qua các biện 
pháp này tôi có thể nâng cao kiến thức của bản thân và ý thức được việc nghiên cứu, 
tìm tòi phương pháp giảng dạy là một nhiệm vụ quan trọng của mình. Ngoài ra tôi 
còn tham khảo 1 số phương pháp của các bạn đồng nghiệp, của các nhà nghiên cứu 
trên cơ sở tìm ra những giải pháp mới áp dụng vào trường lớp của mình và đề xuất 
những biện pháp tích cực, khắc phục hạn chế của việc rèn chữ viết cho học sinh lớp 
1, giải quyết những khó khăn trong giảng dạy cũng như trong công tác chủ nhiệm 
của mình. Rèn chữ cho học sinh làm cho học sinh có tính cẩn thận, kiên trì và chịu 
khó. Qua đó, giáo dục các em biết yêu cái đẹp, yêu tiếng Việt. 
 Phần II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Thực trạng của vấn đề cần giải quyết:
 Học sinh lớp 1, ngay từ những ngày đầu tiên đi học ở trường Tiểu học còn nhiều 
bỡ ngỡ, rụt rè. Việc giúp các em làm quen với chữ viết thật là khó khăn, bởi đôi tay 
cầm bút còn vụng về lóng ngóng. Là giáo dạy lớp 1, tôi luôn suy nghĩ một câu hỏi : 
Ở lớp 1 có nên tiến hành dạy các em viết đẹp ngay không? Qua việc giảng dạy sau 
mỗi tiết học môn Tập Viết tôi nhận thấy rằng đối với học sinh lớp 1 nếu cùng một 
lúc mà đòi hỏi các em vừa viết đúng vừa viết đẹp ngay là một điều khó có thể thực 
hiện được. Do vậy, đối với giáo viên cần có sự nhiệt tình, tập trung xây dựng biện 
 3 Nguyên nhân dẫn đến chữ viết chưa đúng và đẹp của học sinh.
 * Về phía giáo viên:
 Việc học sinh viết đúng và đẹp hay không phụ thuộc rất nhiều vào người giáo 
viên trực tiếp dạy học. Qua thực tế tôi thấy có một số nguyên nhân từ phía giáo viên 
dẫn đến việc học sinh viết chữ chưa đúng, chưa đẹp.
 - Chưa chú trọng việc rèn chữ viết cho học sinh, chỉ lưu ý trong giờ tập viết, học 
vần tiết 1.
- Hướng dẫn rèn chữ viết chưa theo đối tượng học sinh. 
* Về phía học sinh:
 - Nguyên nhân chủ yếu do học sinh nắm chưa chắc quy trình viết các nét cơ bản cấu 
tạo chữ ghi âm, vần, tiếng, dấu thanh, cách nối các nét trong chữ ghi tiếng nên chữ 
viết còn chưa đúng độ cao
 - Một số em cầm bút chưa đúng và ngồi học sai tư thế.
 - Đa số học sinh chưa có thói quen rèn chữ viết.
 - Vẫn còn 1 số học sinh chưa nghiêm túc nghe giảng, các em muốn viết nhanh để 
hoàn thành bài viết nhằm nghi “thành tích”với giáo viên và các bạn. 
2. Biện pháp góp phần rèn chữ viết đúng và đẹp cho học sinh lớp 1.
- Việc đề ra những biện pháp mới của cá nhân dựa trên quan điểm kế thừa, phát huy 
cải tiến những biện pháp đã có và đề xuất thêm những biện pháp mới để khắc phục 
những hạn chế của giáo viên và học sinh trong việc rèn chữ.
 Muốn nâng cao chất lượng chữ viết cho học sinh, người giáo viên cần nắm vững 
các yêu cầu cơ bản của tiết dạy Tập viết ở lớp 1.
+ Kiến thức: Giúp học sinh có được những hiểu biết về đường kẻ, dòng kẻ, độ cao 
của các chữ. Tên gọi các nét chữ, cấu tạo chữ cái, khoảng cách giữa các chữ, dấu 
thanh và chữ số.
 5 dòng kẻ ngang ( 1 dòng đầu đậm và 3 dòng còn lại in nhạt hơn ). Ta kí hiệu đường 
kẻ trên là số 1 các đường khác là 2,3,4 kể từ dưới lên trên. 
 b) Biện pháp 2: Phân nhóm chữ cái để luyện tập cho học sinh.
 - Nhóm1: Nhóm chữ cái có nét cơ bản là nét cong: o, ô, ơ, a, ă, â, d, đ, q, c, x e, 
ê, s ( 14 chữ cái). 
Trọng tâm rèn luyện là nét cong . Đây là nhóm chữ khó viết đẹp vì rất dễ méo, khó 
tròn , trên to dưới nhỏ.Trong nhóm chữ này cần xác định tọa độ dựa vào đường kẻ, 
điểm giữa của lưng nét cong phải đặt cân bằng chính giữa đường kẻ( tức là điểm 
gặp dòng kẻ ngang thứ hai và cần cho học sinh nắm chắc chiều rộng của các nét 
cong là 1 ô li rưỡi
 - Nhóm 2: Nhóm chữ cái có nét cơ bản là nét móc: i, t, u, ư, m, n, v, r, p (9 chữ 
cái)
 7 Khi qua phần bài học vần, tiếng, giáo viên cần lưu ý các em cách viết liền nét .ở 
nét liền này cần kéo dài khoảng 1,5 ô li, nếu kéo dài quá nét chữ sẽ gây phản cảm. 
Qua đến phần tiếng, từ cần lưu ý khoảng cách giữa các tiếng trong từ là một vòng 
tròn khép kín ( hay là 1,5 ô).
 c) Biện pháp 3: Áp dụng linh hoạt nhiều phương pháp dạy hoc.
Phương pháp trực quan:
 Giáo viên khắc sâu biểu tượng về chữ cho các em bằng nhiều cách: kết hợp mắt 
nhìn, tai nghe, tay luyện tập. Điều này giúp các em chủ động phân tích hình dáng, 
kích thước và cấu tạo theo mẫu chữ, tìm sự giống nhau và khác nhau của chữ cái đã 
học trước đó trong cùng một nhóm bằng thao tác so sánh tương đồng.
 Chữ viết mẫu là hình thức trực quan ở tất cả các bài tập viết. Đây là điều kiện đầu 
tiên để các em viết đúng. Tiêu chuẩn cơ bản của chữ mẫu là phải đúng mẫu quy định.
 Chữ mẫu có tác dụng:
- Chữ mẫu phóng to trên bảng sẽ giúp học sinh dễ quan sát, từ đó tạo điều kiện để 
các em phân tích hình dáng và các nét chữ cơ bản, cấu tạo chữ cái cần viết trong bài 
học.
 9 Giáo viên cần chú ý đến các giai đoạn của quá trình tập viết chữ. Việc hướng dẫn 
học sinh luyện tập phải tiến hành từ thấp đến cao để học sinh dễ tiếp thu. Lúc đầu là 
việc viết đúng hình dáng, cấu tạo các chữ, sau đó là viết đúng đúng độ cao và khoảng 
cách, tốc độ quy định. Việc rèn luyện kỹ năng viết chữ phải được tiến hành đồng bộ 
ở lớp cũng như ở nhà, ở phân môn tập viết cũng như ở các phân môn của bộ môn 
Tiếng Việt và các môn học khác.
 Khi học sinh luyện tập chữ viết, giáo viên cần luôn luôn uốn nắn cách ngồi viết. 
d) Biện pháp 4: Sử dụng nhiều hình thức dạy viết cho học sinh.
*Tập viết chữ vào bảng con.
 Hình thức tập viết trên bảng có tác dụng kiểm tra sự tiếp thu cách viết và bước 
đầu đánh giá kỹ năng viết chữ của học sinh. Hình thức này dùng để kiểm tra bài cũ 
hoặc sau bước giải thích cách viết chữ, bước luyện tập viết chữ ở lớp. Từ đó, giáo 
viên phát hiện những lỗi sai của học sinh để uốn nắn (sai về độ cao, độ rộng, khoảng 
cách các chữ).
* Luyện viết trong vở
 11 g) Biện pháp 6: Thực hiện đúng các quy định khi viết chữ.
 - Tư thế ngồi viết: Tư thế lưng thẳng, không tì ngực vào bàn, đầu hơi cúi mắt cách 
vở 25-30 cm, tay phải cầm bút, tay trái tì nhẹ lên mép vở để trang viết không bị xê 
dịch, hai chân để song song, thoải mái.
 - Cách cầm bút: Học sinh cầm bút bằng 3 ngón tay( ngón cái, ngón trỏ, ngón giữa) 
với độ chắc vừa phải( không cầm bút chặt quá hay lỏng quá). Khi viết dùng 3 ngón 
tay di chuyển nhẹ nhàng từ trái sang phải, cán bút nghiêng về phía bên phải, cổ tay, 
khuỷu tay và cánh tay cử động theo mềm mại, thoải mái.
 - Cách để vở, xê dịch vở khi viết: Học sinh cần để vở ngay ngắn trước mặt
 - Cách trình bày bài: Học sinh nhìn và viết đúng theo mẫu trong vở tập viết, viết 
theo yêu cầu được giáo viên hướng dẫn tránh viết dở dang chữ ghi tiếng hoặc viết 
chòi ra mép vở không có dòng kẻ li 
 - Sự nghiêm khắc của giáo viên ở tất cả các môn học là cần thiết. Có như thế, việc 
luyện tập viết chữ mới được củng cố đồng bộ và thường xuyên.Việc làm này yêu cầu 
người giáo viên ngoài những hiểu biết về chuyên môn còn cần có sự kiên trì, cẩn 
thận và lòng yêu nghề - mến trẻ.
 13 Biểu 02
 Kết quả rèn chữ tháng 2 (2021): Bài 24B – Bập bênh (khổ 1)
 TSHS Đạt Chưa Đạt
 40 SL % SL %
 37 92,5 3 7,5
c) Điều chỉnh, bổ sung sau thực nghiệm.
 Tiếp tục nghiên cứu những biện pháp cụ thể và có điều chỉnh cho phù hợp với từng 
đối tượng học sinh.
4. Kết luận 
 Qua quá trình tích lũy, nghiên cứu, áp dụng 1 số giải pháp và biện pháp về việc 
“Rèn chữ viết đúng và đẹp cho học sinh lớp 1” tôi thấy học sinh trong lớp có những 
chuyển biến rõ rệt về chữ viết. Viết nắn nót, cẩn thận đã thành thói quen của học 
sinh. Các em tự giác trong học tập, sách vở luôn giữ sạch đẹp. Vở viết của học sinh 
đảm bảo chất lượng, chữ viết đúng mẫu, tốc độ viết đúng quy định. Từ đó tôi nhận 
thấy rằng việc rèn luyện viết chữ đúng và đẹp đóng một vai trò quan trọng trong việc 
học tập của học sinh, rèn luyện chữ viết đẹp là một nhiệm vụ không thể thiếu với lớp 
học đầu cấp. Rèn chữ viết cho học sinh, chính là rèn luyện một số phẩm chất như 
tính kiên trì, cẩn thận, khả năng thẩm mỹViết chữ đẹp là nguyện vọng là mong 
muốn của mỗi giáo viên, của mỗi phụ huynh học sinh . Bản thân giáo viên khi dạy 
cũng thấy hứng thú, say sưa nâng cao chất lượng giờ dạy tốt. 
5. Kiến nghị, đề xuất
a) Đối với Tổ chuyên môn:
 Thảo luận, điều chỉnh, nhân rộng biện pháp cho phù hợp với đối tượng học sinh 
của lớp mình.
 15 PHẦN IV. MINH CHỨNG VỀ HIỆU QUẢ CỦA BIỆN PHÁP
 Bảng tổng hợp kết quả trước và sau thực nghiệm
 Đạt Chưa Đạt
 Nhóm Sĩ số
 SL % SL %
 Trước thực nghiệm 40 14 35 26 65
 Sau thực nghiệm 40 39 97,5 1 2,5
 PHẦN V. CAM KẾT
 Tôi xin cam đoan các giải pháp trên là kết quả nghiên cứu của bản thân tôi. Kết 
quả do bản thân tự nghiên cứu trong quá trình giảng dạy ở lớp 1, Trường TH Chi 
Lăng, từ năm học 2020 -2021 đến nay với những minh chứng về sự tiến bộ của học 
sinh lớp mình.
 Nếu có sai sót tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm.
 Chi Lăng, ngày 3 tháng 11 năm 2021
 Người viết
 Nguyễn Thu Hiền 
 17