Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp rèn chữ viết cho học sinh Lớp 1B

 1- PHẦN MỞ ĐẦU
 1.1 LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
 Hạnh phúc lớn nhất của trẻ thơ là được cắp sách đến trường, được học, được chơi trong 
môi trường lành mạnh. Với đặc thù là lớp đầu cấp Tiểu học, đó là nơi hình thành nền tảng, là cơ 
sở hình thành cho học sinh những kiến thức kĩ năng, tinh thần kỷ luật, tính cẩn thận và thẩm mĩ... 
Những năm đầu bước vào môi trường tiểu học, trẻ còn bỡ ngỡ từ việc chuyển hoạt động chủ đạo 
vui chơi sang học tập bởi vậy việc dạy cho học sinh cách học nói chung và rèn luyện chữ viết cho 
học sinh lớp 1 là vấn đề vô cùng quan trọng.
 Chữ viết là một công cụ dùng để’ giao tiếp và trao đổi thông tin, là phương tiện để’ ghi 
chép và tiếp nhận những tri thức văn hóa, khoa học và đời sống. Bởi vậy, ở trường Tiểu học việc 
dạy học biết chữ và từng bước làm chủ được công cụ chữ viết để phục vụ cho học tập và giao tiếp 
là yêu cầu quan trọng hàng đầu của môn Tiếng Việt. Thông qua việc dạy chữ để hình thành dần 
những đức tính của con người mới, hoàn thiện nhân cách cho các em. Cố Thủ tướng Phạm Văn 
Đồng đã dạy chúng ta rằng: "Chữ viết cũng là một biểu hiện của nết người. Dạy cho học sinh viết 
đúng, viết cằn thận, viết đẹp là góp phần rèn cho các em tính cằn thận, tính kỉ luật, lòng tự trọng 
đôi với mình cũng như đôi với thầy và bạn khi đọc bài, xem vở của mình".
 Dạy Tiếng Việt ở lớp Một đóng vai trò quan trọng bậc nhất đối với các em. Với yêu cầu 
học sinh không chỉ đọc được, viết được mà đòi hỏi phải viết đúng, viết đẹp. Người giáo viên trong 
quá trình dạy học cần phải có sự tìm tòi sáng tạo và tích cực tìm ra những biện pháp thích hợp giúp 
học sinh rèn luyện chữ viết một cách có ý thức, tự chủ và năng động góp phần học tốt những môn 
học khác. Là một giáo viên dạy lớp 1, tôi nhận thấy Tập viết, chính tả là một trong những phân 
môn có tầm quan trọng đặc biệt. Việc rèn luyện kỹ năng viết chữ cho học sinh, nhất là học sinh 
lớp 1 lại càng quan trọng hơn. Với mong muốn giảng dạy môn Tập viết thật tốt để học sinh viết 
đúng, đảm bảo tốc độ, đẹp hơn, sạch hơn và cẩn thận hơn đồng thời cũng nhằm nâng cao chất 
lượng dạy - học ở Tiểu học nói chung và dạy - học chữ viết cho học sinh lớp 1 nói riêng, vì vậy 
tôi chọn đề tài nghiên cứu: "Một số biện pháp rèn chữ viết cho học sinh lớp 1”
 1.2 ĐIỂM MỚI CỦA ĐỀ TÀI:
 - Thông qua dạy phân môn Tập viết, chính tả góp phần hình thành và phát triể’n ở học 
sinh kỹ năng viết đúng, đảm bảo tốc độ theo chuẩn, viết đẹp, góp phần rèn tính cẩn thận cho học 
sinh. -Một số học sinh chưa nắm chắc luật chính tả nên còn viết sai chính tả
 c- Nguyên nhân:
 -Một số phụ huynh chưa quan tâm đến chữ viết của con em mình.
 - Học sinh thường mắc nhiều lỗi chính tả khi viết, viết sai quy trình do cá em chưa nắm 
quy trình, kĩ thuật viết chữ các em chưa có những khái niệm về, độ cao, khoảng cách giữa các nét 
chữ và giữa những chữ cái, chữ ghi tiếng, cách viết các chữ thường, dấu thanh .
 - Các em phát âm không chuẩn, không phân biệt được các tiếng có phụ âm đầu, vần đọc 
lên nghe na ná giống nhau. Mặt khác các em không nắm được nghĩa của từ, luật chính tả, luật viết 
chữ hoa và cách viết hoa nên dẫn đến viết sai.
 - Khi nhận xét đánh giá giáo viên bắt lỗi quy trình, kĩ thuật viết chưa thật nghiêm khắc, 
chưa quan tâm đến việc nhận xét, đánh giá một cách kĩ lưỡng bài viết của học sinh nhận xét còn 
chung chung học sinh ch ưa nhận ra lỗi để’ chữa.
 - Chữ viết của giáo viên chưa mẫu mực nên đã ảnh hưởng đến việc rèn chữ viết của học 
sinh.
 - Các em chưa có ý thức luyện chữ, giữ vở thường xuyên.
 Từ thực trạng chữ viết của học sinh đã nêu ở trên, trong những năm qua được phân công 
dạy lớp 1 tôi đã tập trung thực hiện một số biện pháp để giảng dạy tốt môn tập viết, chính tả cho 
học sinh lớp 1
 2.2 NHỮNG BIỆN PHÁP CƠ BẢN ĐỂ RÈN CHỮ CHO HỌC SINH LỚP 1
 Để’ phát huy thuận lợi và khắc phục những khó khăn và tồn tại nêu trên, qua những năm 
dạy học và học hỏi kinh nghiệm của các đồng chí giáo viên trong trường và tham khảo ý kiến của 
chuyên môn, bản thân tôi đã rút ra một số kinh nghiệm về "Biện pháp rèn chữ viết cho học sinh 
lớp 1" như sau:
 2.2.1. TĂNG TRƯỞNG ĐIỀU KIỆN CƠ SỞ VẬT CHẤT PHỤC VỤ CHO DẠY TẬP 
VIẾT:
 Rèn kĩ năng viết cho học sinh là một quá trình lâu dài, phức tạp và đòi hỏi sự nỗ lực cố 
gắng của cả giáo viên và học sinh. Đặc biệt là kĩ năng tập viết, chính tả. Đây là một trong những 
kĩ năng không phải tự nhiên mà có, đòi hỏi sự chăm lo rèn luyện thường xuyên cho các em, phải 
dạy cho các em một cách có định hướng và có kế hoạch.
 Biện pháp rèn chữ viết học sinh còn cần có những điều kiện hỗ trợ cơ sở vật chất
 * Đối với nhà trường: Phòng học có đủ ánh sáng cho mọi học sinh ngồi học theo quy định nhanh được.
 2.2.4. RÈN CÁCH ĐỂ VỞ KHI VIẾT:
 -ơ lớp 1, học sinh chủ yếu rèn viết chữ đứng nên học sinh cần để vở ngay ngắn trước 
mặt.
 - Khi viết chữ về bên phải, quá xa lề vở, cần xê dịch vở sang trái để mắt nhìn thẳng nét 
chữ, tránh nhoài người về bên phải để viết tiếp.
 2.2.5 . RÈN GIỮ VỞ SẠCH VÀ TRÌNH BÀY
 -Vở phải luôn giữ sạch, có đủ bìa nhãn, không bỏ vở, xé trang. Không bôi mực ra vở, 
không làm quăn mép vở. Vở viết của học sinh chọn cùng một loại giấy trắng, không nhoè mực...
 - Khi học sinh chuyển viết bút mực, giáo viên thường xuyên nhắc nhở để các em nhớ và 
trình bày vở đúng, sạch, đẹp.
 2.2.6. RÈN VIẾT ĐÚNG CÁC NÉT CƠ BẢN, ĐỘ CAO CÁC CON CHỮ
 Nắm cách gọi tên các nét cơ bản:
 - Giáo viên cần nắm chắc tên gọi các nét cơ bản để khi dạy phải giúp cho học sinh nắm 
chắc thống nhất tên gọi các nét cơ bản và luyện cho học sinh viết đúng :
 + Nét sổ (nét sổ thẳng, nét ngang, nét xiên trái, nét xiên phải).
 + Nét cong (cong kín, cong hở trái, cong hở phải, cong trái);
 + Nét móc (móc xuôi , nét móc ngược , nét móc hai đầu);
 + Nét khuyết (khuyết trên, khuyết dưới ) và nét hất.
 +Nét xoắn và nét thắt.
 Đầu tiên giáo viên luyện cho học sinh viết đúng nét sổ. Viết đúng cơ bản nhóm nét trên nó 
giúp học sinh sau này viết có dạng chữ viết thẳng, ngay ngắn từ đầu. Sau khi rèn kỹ nét trên, giáo 
viên mới tiến hành dạy các nhóm nét cong, nhóm nét móc, nhóm nét khuyết. Làm tốt phần này là 
tạo điều kiện thuận lợi cho học sinh khi viết chữ được đúng đẹp theo mẫu.
 - Nắm chắc về độ cao của từng con chữ: (cở chữ nhở ,chữ nhỏ)
 Ví dụ :Độ cao cỡ chữ nhở :
 Các con chữ được viết trong hai li như: a, ă, ă, o, ô, ơ, u, ư, n, m, v, x, i ,
 Các con chữ được viết trong hai li rưỡi: chữ s, r.
 Các con chữ được viết trong 3 li như: t
 Các con chữ được viết trong bốn li như: d, đ, p, q
 Các con chữ được viết trong năm li như: b, l, h, g, k, y, * Khoảng cách giữa các con chữ trong một chữ là nửa thân con chữ 1 li, các nét trong 
một chữ phải viết liền nét.
 * Ghi dấu thanh:khi viết các chữ có dấu thanh quy trình viết liền mạch bằng cách lia bút 
theo chiều từ trái qua phải, từ trên xuống dưới, đánh dấu nguyên âm trước, đánh dấu thanh sau.
 + Nếu cấu tạo chữ cái chỉ có phụ âm đầu, vần và thanh thì dấu thanh bao giờ cũng ở trên 
hoặc dưới âm chính của vần ( bạ, má, nhớ...)
 + Nếu trong vần có chứa âm chính và âm cuối, nguyên âm chính là nguyên âm đôi( uô, iê, 
ie,ươ) thì dấu thanh nằm ở vị trí thứ hai của nguyên âm đôi đó( bưởi, chuối, hiếu)
 + Nếu vần chứa âm chính là nguyên âm đôi không có âm cuối thì dấu thanh nằm ở trên 
hoặc dưới chữ cái thứ nhất của nguyên âm đôi đó (ví dụ tỉa, của, mùa)
 +Các dấu huyền, sắc, hỏi, ngã đặt phía trên con chữ viết vừa phải các dấu thanh không viết 
dài quá, to quá hoặc nhỏ quá
Ví dụ - Khi hướng dẫn viết từ: hoạ sĩ, giáo viên nêu câu hỏi
 Nhận xét vị trí thanh nặng (.) và thanh ngã (~) trong từ họa sĩ? (thanh nặng viết dưới con 
chữ a, thanh ngã viết trên con chữ i).
 *Luyện viết phải gắn với sửa sai cụ thể, triệt để, sai đâu thì sửa đó.
 - Khi nhận xét bài giáo viên không chỉ chú ý đến việc chữa lỗi cho học sinh mà giáo viên 
cần phải kết hợp với lời phê chính xác mang tính khích lệ, chỉ bảo, luôn chứa đựng tình cảm và sự 
động viên để học sinh tự tin vào bản thân khi viết bài và nhận ra những tồn tại cần khắc phục.
 Ví dụ : Đôi với những bài học sinh viêt đúng, đẹp:
 - “ Bài của em viết đúng, nét chữ mềm mại cô khen.
 - “Chữ đều đẹp,em phát huy nhé! ”
 - Em viết đúng chữ mẫu, đều nét, cô khen.
 Hay đối với những bài học sinh viết chưa đúng nhưng đã có tiến bộ : “Chữ viêt của em đã 
có tiến bộ. Cô khen. Em cần cô gắng đều nhé.”
 - Những em viết chữ chưa đều còn cẩu thả, bẩn : “Em cần viết nắn nót hơn, chú ý giữ gìn 
vở nhé.”
2.2.8. RÈN CHỮ VIẾT QUA PHÂN MÔN CHÍNH TẢ VÀ CÁC MÔN HỌC 
 Qua thực tế dạy học cho thấy, nếu chỉ dạy rèn chữ viết qua các giờ học Tập viết thì mới 
chỉ dừng lại ở mức độ rèn học sinh viết đúng nhưng khó được duy trì được chữ viết khi viết bài ở 
các môn học khác. Muốn học sinh có chữ viết đúng, viết đẹp, duy trì được chữ viết, giáo viên cần - Tích cực tham gia phong trào "Vở sạch chữ đẹp"
 - Tích cực tham mưu với nhà trường tăng trưởng CSVC, trang thiết bị dạy học đảm bảo 
cho việc dạy tập viết đạt hiệu quả cao.
 3. PHẦN KẾT LUẬN
 Ý nghĩa của đề tài:
 Chữ viết là một biểu hiện của nết người. Dạy cho học sinh chữ viết đúng, viết đẹp là một 
trong những hoạt động học tập giúp các em phát triển toàn diện và hoàn thiện nhân cách con người. 
Đó cũng là một trong những hoạt động chủ yếu của người giáo viên trong quá trình dạy học.
 Dạy cho học sinh viết đúng, viết đẹp là cả một quá trình lâu dài, đòi hỏi công phu và sự 
kiên nhẫn, không thể một sớm một chiều mà đạt được kết quả mong muốn. Vì vậy người giáo viên 
phải thường xuyên quan tâm nhắc nhở, uốn nắn cho các em. Đồng thời giáo viên phải luôn luôn 
rèn chữ viết của bản thân mình thực sự đẹp, là mẫu cho các em noi theo. Trong quá trình dạy học, 
luyện tập phải xây dựng các em tính cẩn thận, tính kỉ luật và thẫm mĩ uốn nắn kịp thời giúp các 
em mau tiến bộ, rèn cho các em có ý thức tự giác, chủ động, kiên trì chịu khó trong việc rèn chữ 
viết.
 Bên cạnh đó, nhà trường phải có sự quan tâm, tạo điều kiện về cơ sở vật chất để các em 
có điều kiện học tập, có đồ dùng dạy học hỗ trợ cho giáo viên khi cần thiết. Phụ huynh có sự quan 
tâm chăm lo cho con em, mua sắm các đồ dùng học cụ đảm bảo chất lượng.
 Để dạy cho học sinh viết chữ đẹp, viết đúng là một trong các hoạt động góp phần giáo dục 
toàn diện cho người học sinh trong sự nghiệp đổi mới hiện nay.
 Tháng 12 năm 2018