Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp rèn chữ viết cho học sinh Lớp 1

 I.1.Lí do chọn đề tài:
 Chương trình giáo dục ở bậc tiểu học được hội tụ nhiều môn học nhưng môn 
Tiếng Việt chiếm một thời lượng rất lớn trong phân phối chương trình. Đặc biệt 
Tiếng Việt lại rất quan trọng đối với các em mới bước vào học lớp một. Để dạy tốt 
Tiếng Việt lớp một, người giáo viên phải sáng tạo và linh hoạt trong các phương 
pháp và hình thức tổ chức dạy học nhằm giúp học sinh tiếp thu bài một cách chủ 
động. Dạy Tiếng Việt cho lớp một bên cạnh dạy đọc thì dạy cho học sinh biết viết, 
viêt đúng và viết đẹp lại càng cần thiết, bởi vì:
 Như Cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã từng nói: “Nét chữ - nết người”. Thật 
vậy, nét chữ không những thể hiện được một phần nào đó về tính cách của con 
người mà chữ viết còn là công cụ học tập và lao động cho mọi người nói chung và 
mỗi học sinh nói riêng.
 Với học sinh lớp một, chữ viết là nền móng của cả bậc Tiểu học. Dạy Tiếng 
Việt cho học sinh lớp một có nhiệm vụ vô cùng quan trọng, trao cho các em cái 
chìa khóa để mở cánh cửa tri thức. Giúp các em biết đọc, biết viết, có đọc đúng thì 
mới viết đúng, viết đẹp. Đọc thông, viết thạo luôn luôn gắn bó mật thiết với nhau, 
không thể tách rời nhau được. Chữ viết của học sinh lớp một được thể hiện qua hai 
giai đoạn. Giai đoạn đầu là viết chữ nhở, chiếm quỹ thời gian hơn một học kỳ. Giai 
đoạn sau là viết chữ nhỏ. Đây là bước ngoặt khó khăn nhất trong giai đoạn đầu để 
rèn cho các em biết viết, viết đúng, viết cẩn thận. Viết đẹp là góp phần rèn luyện 
tính cẩn thận và lòng tự trọng, đối với bản thân cũng như đối với người đọc.
 Xuất phát từ yêu cầu về dạy chữ viết cho học sinh lớp một, đồng thời qua thực tế 
giảng dạy trên lớp, đúc rút cho mình một số kinh nghiệm cũng như cùng trao đổi 
với một số đồng nghiệp. Tôi nhận thấy chữ viết của các em viết chưa đúng, nhiều 
em chưa biết viết, còn viết ngược, một số em biết viết nhưng lại không đúng mẫu, 
tốc độ còn chậm. Để giúp các em có những kĩ năng viết cơ bản, viết đúng mẫu, 
tiến tới viết đẹp, đúng quy trình. Đó chính là lý do tôi chọn đề tài: “Một số giải 
pháp rèn chữ viết cho học sinh lớp một” nhằm nâng cao chất lượng chữ viết cho 
học sinh lớp một.
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp
 1 phải nhắc: “Các em trước khi viết phải ngồi đúng tư thế và cầm bút đúng, tránh 
cong vẹo cột sống và các tật về mắt ”. Đồng thời, trong khi học sinh viết, giáo viên 
xuống lớp giúp đỡ thêm những học sinh viết được một lúc lại thay đổi tư thế ngồi 
thì giáo viên kịp thời uốn nắn nhắc nhở để các em có thói quen ngồi đúng tư thế.
* Giải pháp thứ ba: Nắm vững quy trình và phương pháp dạy Học vần; Tập 
viết và Chính tả ở lớp một.
 Để rèn chữ viết cho học sinh lớp một, trước hết phải chú trọng nhất vào trong 
các tiết dạy Học vần và Tập viết cho học sinh. Vì vậy, mỗi bài học, tiết học, giáo 
viên phải thiết kế bài dạy thật chu đáo, tìm ra các phương pháp hay phù hợp với 
các đối tượng học sinh trong một lớp. Khi dạy Tập viết, tôi đều thực hiện đầy đủ 
quy trình dạy Tập viết cho học sinh. Đó là:
- Hướng dẫn học sinh quan sát, nhận xét chữ mẫu.
 Khi hướng dẫn học sinh quan sát, giáo viên phải dẫn dắt để học sinh phân tích 
được hình dáng, kích thước, cấu tạo và cách viết từng con chữ. Mẫu chữ phải đẹp 
và đủ kích thước để cả lớp đều nhìn rõ. 
- Giáo viên viết mẫu và giảng giải. 
 Viết mẫu phải kết hợp với giảng giải để các em hiểu. Muốn vậy lời giảng giải 
phải thật sự súc tích, ngắn gọn nhưng lại bao quát được nội dung truyền đạt.
Ví dụ: Khi dạy tiết học vần, bài 20: K- Kh 
 Trước hết giáo viên cho học sinh quan sát mẫu chữ K- Kh, nắm được độ cao, 
độ rộng của con chữ, điểm đặt và dừng bút qua hệ thống các câu hỏi mà giáo viên 
dẫn dắt, như: Chữ K gồm có mấy nét? Đó là những nét nào? Cao mấy ô li? Điểm 
đặt bút và dừng bút ở dòng kẻ thứ mấy? Sau đó, giáo viên viết mẫu và giảng giải: 
chữ K gồm có ba nét: nét khuyết trên cao 5 ô li kết hợp với nét thắt và nét móc hai 
đầu, điểm đặt bút ở dòng kẻ thứ hai, ô li thứ nhất, điểm dừng bút là ở dòng kẻ thứ 
hai. 
 Khi hướng dẫn học sinh viết chữ Kh, viết chữ K như đã hướng dẫn. Nối liền 
nét chữ K với chữ h cao 5 ô li gồm một nét khuyết trên và một nét móc hai đầu, 
điểm dừng bút cũng ở dòng kẻ thứ hai.
- Học sinh tập viết bảng con: 
 3 tả Tập chép và Chính tả Nghe- viết ở học kì hai. Đây là giai đoạn học sinh chuyển 
từ chữ viết nhở sang chữ viết cỡ nhỏ nên có nhiều em khó tiếp cận. Vì vậy, khi 
dạy các loại bài này, tôi phải hướng dẫn tỉ mỉ nhưng rõ ràng cô đọng cho học sinh. 
*Giải pháp thứ tư: Giáo viên phải là người có chữ viết mẫu mực, viết đúng và 
viết đẹp.
 Đối với lớp một giáo viên không những hướng dẫn chữ viết cho học sinh mà 
giáo viên còn phải viết mẫu ở bảng, ở vở cho các em viết theo. Vì vậy, giáo viên 
phải là người viết đúng, viết đẹp. Bởi chữ của giáo viên là biểu tượng trực quan 
cho học sinh trong suốt quá trình dạy học. Các em tiếp thu hình ảnh chữ viết qua 
mắt nhìn . Đồng thời trong tiết Tập viết, giáo viên vừa hướng dẫn viết vừa giảng 
giải, vừa viết mẫu nên phải làm phối hợp thật nhịp nhàng, chữ viết phải đúng, mềm 
mại, đẹp mới lôi cuốn được sự chú ý của học sinh nhiều hơn. Trình bày bảng lớp 
đẹp gây cho học sinh sự thích thú, yêu quý chữ viết hơn. Khi giáo viên nhận xét, 
chữa bài cho học sinh cũng phải tỉ mỉ, cẩn thận từ các lời phê, lời nhận xét cần 
ngắn gọn nhưng đầy đủ, giúp học sinh phát huy tính tích cực, khắc phục được hạn 
chế. Đồng thời chữ viết của giáo viên ở lời nhận xét phải đúng, đẹp, rõ ràng để học 
sinh đọc được. Khi các em được quan sát chữ đẹp của giáo viên, các em thường 
nảy ra ý định bắt chước viết ngay để được chữ như vậy. Ngoài chữ mẫu của giáo 
viên, tôi sử dụng các bài viết đúng và đẹp của học sinh trong lớp để các em khác 
học tập, đồng thời động viên tuyên dương những học sinh viết tốt đó để các em có 
thêm niềm tin và động lực trong quá trình nâng cao chất lượng chữ viết của mình. 
Vì vậy, muốn học sinh mình viết đẹp thì trước hết giáo viên phải viết được đúng và 
đẹp để học sinh noi theo. Do đó người giáo viên không ngừng học hỏi rèn chữ viết 
để dạy viết cho học sinh được tốt.
(Đây là tiết Chính tả tập chép, bài thơ “Tặng cháu” mà giáo viên viết lên bảng 
để học sinh nhìn viết)
* Giải pháp thứ năm: Phối hợp với các môn học khác trong chương trình để 
rèn kỹ năng về chữ viết cho học sinh
 Cùng với môn Tiếng Việt, tôi còn phối hợp với các môn học khác để rèn chữ 
viết cho các em lớp một. Thực trạng một số giáo viên chỉ chú trọng vào tiết Học 
vần; tiết Tập viết và Chính tả đề rèn chữ viết cho học sinh mà không coi trọng các 
môn học khác nên học sinh chỉ lo viết, trình bày cho đẹp vở của các môn học này. 
Còn các môn học khác học sinh chỉ viết nguệch ngoạc, không đều, không đẹp nên 
 5 Trước hết, trong buổi họp phụ huynh lớp đầu năm, tôi giúp phụ huynh nhận 
thức được tầm quan trọng của chữ viết đối với các em học sinh lớp một. Để từ đó 
phụ huynh có cái nhìn đúng về chữ viết của con em mình trong năm học đầu cấp. 
Nhắc nhở phụ huynh mua sắm đồ dùng học tập đầy đủ cho con em mình. Nhất là 
bảng con và các đồ dùng học tập khác như bút chì 2B, tẩy, thước Đối với bảng 
con hướng dẫn phụ huynh mua loại bảng A, B, C hạng Thiên Long vì loại bảng 
này dễ viết, không trơn và dễ viết được chữ đẹp. Sang học kì II, học sinh đã bắt 
đầu viết bằng bút mực nên quy định màu mực cho học sinh, thường là màu xanh để 
thống nhất màu mực trong lớp. Nhắc phụ huynh thường xuyên kiểm tra vở viết cho 
con em mình ở nhà, nhắc nhở cách giữ gìn sách, vở, tạo cho các em có một không 
gian học tập ở nhà đảm bảo như ánh sáng, bàn ghế, phòng học, đảm bảo để cùng 
với giáo viên nâng chất lượng chữ viết cho học sinh.
III.1. Kết luận:
 Để thực hiện thành công đề tài:“Một số giải pháp rèn chữ viết cho học sinh lớp 
một ”, trước hết người giáo viên phải thật sự nhiệt huyết với nghề, quan tâm chia 
sẻ những khó khăn của học sinh trong học tập cũng như trong cuộc sống, cần nhẹ 
nhàng nhắc nhở khi học sinh của mình viết chưa đúng, chưa đẹp. Đồng thời không 
ngừng học hỏi, trau dồi kinh nghiệm dạy học, soạn giảng chu đáo trước khi lên lớp. 
Linh hoạt trong phương pháp và hình thức tổ chức dạy học để phù hợp với các đối 
tượng học sinh.
 Giúp học sinh nắm vững cấu tạo chữ viết của các con chữ trong Tiếng Việt, có kĩ 
năng viết đúng, viết đẹp kịp tốc độ tạo nền tảng cho các em học tốt môn Tiếng Việt 
nói riêng và các môn học khác nói chung.
 Thông qua rèn chữ viết đẹp để hình thành nhân cách, đức tính cẩn thận, tác 
phong gọn gàng, nhanh nhẹn cho học sinh. Từ đó các em biết vận dụng trong học 
tập và kĩ năng sống hàng ngày .
 Các giải pháp rèn chữ viết cho học sinh lớp một được nêu trong đề tài này dễ 
vận dụng và dễ áp dụng cho nhiều đối tượng học sinh trong một lớp.
 7