SKKN Một số biện pháp chỉ đạo đổi mới sinh hoạt chuyên môn góp phần nâng cao năng lực cho đội ngũ giáo viên trường Tiểu học

 CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
 Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
 ĐỀ TÀI
MỘT SỐ BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO ĐỔI MỚI SINH HOẠT 
CHUYÊN MÔN GÓP PHẦN NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG 
 ĐỘI NGŨ TRONG NHÀ TRƯỜNG TIỂU HỌC
 Quảng Bình, tháng 5 năm 2015
 1 MỘT SỐ BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO ĐỔI MỚI SINH HOẠT 
 CHUYÊN MÔN GÓP PHẦN NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ GIÁO 
 VIÊN Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC
 1. PHẦN MỞ ĐẦU
 1.1. Lý do chọn đề tài:
 Quá trình phát triển của nhân loại đã chứng minh rằng mục tiêu giáo dục 
đào tạo bao giờ cũng gắn liền với mục tiêu phát triển của xã hội, đó là sự tác động qua 
lại trong các mối quan hệ xã hội và con người nó đảm bảo cho sự phù hợp trong các 
giai đoạn phát triển khác nhau của lịch sử loài người. Trong giai đoạn hiện nay, để 
đáp ứng xu thế toàn cầu diễn ra mạnh mẽ Đảng ta đã chủ trương đổi mới căn bản, 
toàn diện về giáo dục và đào tạo. Đây chính là cơ sở vững chắc trong bước đầu thực 
hiện toàn cầu hóa, việc đổi mới giáo dục một cách toàn diện vừa đào tạo được những 
thế hệ trẻ năng động, sáng tạo, tiếp cận được cái mới thời đại vừa có bản lĩnh duy trì 
và phát triển truyền thống của dân tộc.
 Năm học 2014 – 2015 là năm học tiếp tục thực hiện Nghị quyết Đại hội XI của 
Đảng về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục Việt Nam theo hướng chuẩn hóa, hiện 
đại hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế; Tập trung chỉ đạo việc đổi mới 
phương pháp dạy học theo hướng tích cực, đổi mới mạnh mẽ công tác quản lí chỉ đạo, 
bồi dưỡng giáo viên và cán bộ quản lí giáo dục; đề cao trách nhiệm, khuyến khích sự 
sáng tạo của giáo viên và cán bộ quản lí giáo dục. Đặc biệt là năm Sở giáo dục ta triển 
khai việc thực hiện đổi mới sinh hoạt chuyên môn đến tất cả các Phòng giáo dục trong 
toàn tỉnh.
 Chất lượng giáo dục trong nhà trường phụ thuộc vào nhiều yếu tố nhưng chất 
lượng đội ngũ là yếu tố mang tính quyết định. Để chất lượng giáo dục thật sự đạt 
được mục tiêu, yêu cầu đặt ra thì đòi hỏi chúng ta phải nỗ lực không ngừng. Thực 
hiện đổi mới căn bản, toàn diện trong giáo dục chính là vấn đề then chốt trong giáo 
dục hiện nay. Đội ngũ có vững vàng trong chuyên môn, bản lĩnh trong ứng xử các 
tình huống sư phạm và có nhận thức đúng đắn về công việc của mình thì chất lượng 
giáo dục mới thật sự được cải thiện và nâng cao. Là một nhà quản lý, việc đầu tiên để 
nâng cao chất lượng giáo dục là xây dựng đội ngũ mạnh về mọi mặt, thường xuyên 
tiếp cận được với đổi mới của giáo dục trong mọi giai đoạn lịch sử của xã hội.
 Công tác chuyên môn là một trong những hoạt động quan trọng, chủ yếu quyết 
định đến sự tồn tại, phát triển của một nhà trường. Một nhà trường chỉ có thể lớn 
 3 này. Do vậy ngoài một số vấn đề nói đến sinh hoạt chuyên môn truyền thống được sử 
dụng trong sinh hoạt chuyên môn ở đề tài này chỉ rõ điểm mới là: Chỉ đạo kỹ năng 
điều hành, chia sẻ trong sinh hoạt chuyên môn; Kỹ năng thực hành sinh hoạt chuyên 
môn theo nghiên cứu bài học; Kỹ năng vận dụng mô hình dạy học VNEN ở mức độ 1 
vào dạy học chương trình hiện hành. 
 Phạm vi áp dụng đề tài: Đề tài áp dụng đối với công tác chỉ đạo đổi mới công 
tác chuyên môn nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ trường Tiểu học.
 5 chuyên môn, tập trung đầu tư nhiều trí tuệ, thời gian để nâng cao hiệu quả trong sinh 
hoạt chuyên môn. Đội ngũ giáo viên đã khắc phục khó khăn trước mắt và xác định 
được mục tiêu, nhiệm vụ trong hoạt động chuyên môn của trường. Các tổ chuyên môn 
đã tham mưu Ban giám hiệu nhà trường tổ chức các chuyên đề nhằm tháo gỡ những 
vướng mắc trong dạy – học cũng như trong giáo dục học sinh. Nhiều chuyên đề đã 
được củng cố lại một cách có hệ thống, một số chuyên đề đã được chú trọng đi sâu 
từng bước tiếp cận trong nhận thức cũng như trong vận dụng thực hành.
 e. Những tồn tại cần khắc phục:
 Mặc dù đã có nhiều chuyển biến tích cực song bên cạnh vẫn còn nhiều hạn chế. 
Trong sinh hoạt tổ chuyên môn vẫn còn nét rập khuôn, điểm mới trong sinh hoạt 
chuyên môn được đưa vào một cách cứng nhắc như một bước tiến trình sinh hoạt 
chuyên môn. Việc chia sẻ trong thảo luận còn dè dặt, cơ bản là đồng ý. Kỹ năng điều 
hành của tổ trưởng chưa hiệu quả, chưa hướng người thảo luận đưa ra được các vấn 
đề cần giải quyết trong buổi sinh hoạt chuyên môn, cách điều hành của người chủ trì 
chưa có sức thuyết phục nên chưa thu hút được giáo viên tham gia thảo luận. Sau dự 
giờ giáo viên góp ý chưa thật sự đi sâu vào hoạt động học của học sinh, hiệu quả của 
tiết học, vẫn còn “góp ý cách dạy của giáo viên” gây áp lực cho người dạy thực hành 
tiết dạy. Giáo viên chưa biết tự đánh giá mình thông qua dự giờ tiết dạy của đồng 
nghiệp. Việc xây dựng kế hoạch trong sinh hoạt chuyên môn của tổ còn phụ thuộc 
vào kế hoạch chỉ đạo của nhà trường, chưa chủ động lựa chọn nội dung thiết thực, cấp 
thiết phù hợp với tình hình chuyên môn tổ. Công tác chỉ đạo sinh hoạt chuyên môn 
của Ban giám hiệu phần lớn giao cho tổ chuyên môn tổ chức, điều hành, thiếu sự chỉ 
đạo sâu sát của cán bộ quản lý. Chuyên đề mới chưa được tìm tòi, nghiên cứu, đón 
đầu trong chỉ đạo.
 h. Nguyên nhân của tồn tại:
 Cách sinh hoạt chuyên môn truyền thống đã đi sâu vào ý thức, nếp làm việc của 
đội ngũ, sự thay đổi là việc làm chưa thể trong thời gian ngắn được. Nội dung sinh 
hoạt chuyên môn chưa phong phú, còn gò bó, đơn điệu, chưa đi sâu vào trọng tâm đổi 
mới các chuyên đề sinh hoạt, chưa tập trung vào các biện pháp tháo gỡ vướng mắc 
trong dạy học, đổi mới giáo dục.
 7 cấp trên ban hành. Trong tuyên truyền tôi đặc biệt nhấn mạnh mục đích, yêu cầu của 
đổi mới, nhiệm vụ và những việc làm cụ thể của cán bộ giáo viên trong quá trình thực 
hiện. Với những việc làm cụ thể trên đã góp phần chuyển biến tốt trong nhận thức của 
đội ngũ về những vấn đề đổi mới đối với công tác giáo dục trong nhà trường. Từ đó 
đã tạo được động cơ thực hiện nhiệm vụ đúng đắn của đội ngũ trong đổi mới sinh 
họat chuyên môn.
 2.2.2. Chỉ đạo xây dựng kế hoạch sinh hoạt chuyên môn đảm bảo tính khoa 
học, tính thực tế và khả thi đồng thời ưu tiên những vấn đề cấp thiết:
 Xây dựng kế hoạch chỉ đạo sinh hoạt chuyên môn tạo điều kiện cho người quản 
lý có cách nhìn toàn diện, tổng thể về quá trình vận động, tiến lên của chuyên môn đội 
ngũ. Từ đó có biện pháp điều chỉnh kịp thời sát đúng trong quá trình thực hiện.
 Sau khi có nhận thức đúng đắn về đổi mới giáo dục, Ban giám hiệu nhà trường 
đã chỉ đạo tổ chuyên môn xây dựng kế hoạch sinh hoạt chuyên môn theo quy trình: 
Tổ chuyên môn căn cứ đặc điểm đội ngũ (về trình độ, năng lực chuyên môn nghiệp 
vụ, kinh nghiệm công tác,...), phân tích kỹ những mặt mạnh, mặt yếu của tổ viên căn 
cứ những vấn đề cần ưu tiên trong sinh hoạt chuyên môn, tổ thảo luận lựa chọn những 
vấn đề cần thiết bồi dưỡng đội ngũ mình để nâng cao năng lực, chuyên môn nghiệp 
vụ hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, đặc biệt nhiệm vụ đổi mới giáo dục. Đề xuất 
với Hiệu trưởng nội dung sinh hoạt chuyên môn xuyên suốt năm học, xây dựng quy 
trình thực hiện phù hợp với đặc điểm của từng giai đoạn.
 Căn cứ vào nhiệm vụ năm học của bậc học, kế hoạch hoạt động của nhà trường, 
đặc điểm đội ngũ chung toàn trường, đặc điểm đội ngũ riêng của tổ chuyên môn, bản 
kế hoạch chi tiết của hai tổ chuyên môn và đề xuất của phụ trách chuyên môn tôi đã 
xây dựng chi tiết kế hoạch sinh hoạt chuyên môn cho cả năm học. Bản kế hoạch đã 
chỉ rõ nội dung công việc trong từng giai đoạn của năm học phù hợp với nội dung 
chương trình dạy học. Xác định năm học 2014 – 2015 có nhiều điểm mới trong giáo 
dục tôi đã xây dựng kế hoạch sinh hoạt chuyên môn với những chuyên đề cụ thể, ưu 
tiên các chuyên đề đổi mới: Đổi mới sinh hoạt chuyên môn tập trung kỹ năng điều 
hành và kỹ năng chia sẻ; Ứng dụng mô hình dạy học VNEN; Thực hiện TT30/2014 
về đánh giá học sinh; Sinh hoạt chuyên môn thông qua nghiên cứu bài học.
 Kế hoạch chỉ đạo sinh hoạt chuyên môn có sự thống nhất từ chỉ đạo của Hiệu 
trưởng, phụ trách chuyên môn, tổ chuyên môn trong nhà trường. Đây là điểm nhất 
 9 VD: Quy trình chỉ đạo sinh hoạt chuyên môn:
 Thời gian Nội dung chuyên đề Người thực hiện Điều chỉnh
 Tháng 8 Đổi mới sinh hoạt chuyên môn: Hiệu trưởng
 Kỹ năng chia sẻ, điều hành
 Thời gian Nội dung chuyên đề Người thực hiện Điều chỉnh
 Tháng 9 Ứng dụng mô hình dạy học P. Hiệu trưởng
 VNEN về thay đổi không gian 
 lớp học.
 Tháng 10 Thực hiện TT30/2014 về đổi P. hiệu trưởng
 mới đánh giá học sinh.
Tháng 11 Sinh hoạt chuyên môn theo Hiệu trưởng
 nghiên cứu bài học.
Tháng 12 Đánh giá thường xuyên học sinh TT khối 4,5
 theo TT30/2014
Tháng 1 Dạy học theo mô hình VNEN, TT khối 1,2,3
 kỹ năng dạy học nhóm.
 ..... ..... .....
 Tháng 5 ... ...
 Năm học 2014 – 2015 trước yêu cầu nhiệm vụ năm học, tôi đã phân công ban 
giám hiệu trực tiếp triển khai một số chuyên đề mang tính mới nhằm giúp giáo viên 
sớm tiếp cận với những điểm mới hoàn thành nhiệm vụ đề ra.
 Một số yêu cầu đặt ra đối với giáo viên: 
 Thiết nghĩ, đặt ra yêu cầu đối với giáo viên khi tham gia chuyên đề trong sinh 
hoạt chuyên môn chính là định hướng cho người tham gia chuyên đề, do vậy trong 
quá trình thực hiện tôi thường đặt ra một số yêu cầu đối với giáo viên tham gia:
 - Khi tiếp thu chuyên đề do nhà trường triển khai, giáo viên phải nắm rõ mục 
đích của chuyên đề là gì. Sau chuyên đề giáo viên phải biết được gì và phải làm gì để 
áp dụng vào thực tế, áp dụng như thế nào. Đó là điểm mấu chốt của việc triển khai 
sinh hoạt chuyên môn theo chuyên đề. Chính vì vậy, trong quá trình triển khai chuyên 
đề dù ở cấp nào tôi cũng yêu cầu giáo viên phải trả lời được những câu hỏi trên, nếu 
còn vướng mắc nhà trường tiếp tục chỉ đạo tháo gỡ qua các buổi sinh hoạt chuyên 
môn tiếp theo. 
 11 + Không nhất thiết tổng kết buổi thảo luận mà khuyến khích mỗi người tự phát 
triển khả năng tự tổng kết của mình.
 - Kỹ năng chia sẻ:
 + Có 5 nguyên tắc cơ bản cần nắm:
 NT1. Từ bỏ thói quen quan sát, đánh giá người dạy.
 NT2. Nội dung trao đổi tập trung vào hoạt động học tập của học sinh.
 NT3. Lắng nghe, tôn trọng sự khác biệt của trong suy ngẫm bài học.
 NT4. Mỗi thành viên đều phải có ý kiến riêng. 
 NT5. Tuyệt đối không xếp loại giờ dạy minh họa trong nghiên cứu bài học.
 Khi thảo luận, nội dung trao đổi cần tập trung vào việc nhận xét các hoạt động 
học tập của học sinh: Hoạt động nào hiệu quả, hoạt động nào chưa hiệu quả? Câu hỏi 
nào hay? Tình huống học tập nào đáng lưu ý? Học sinh nào chưa tập trung học tập, vì 
sao? Trong thảo luận tránh cách nói: Theo tôi phải làm thế này? Nếu tôi dạy bài này, 
tôi sẽ làm như thế này,
 Trong quá trình thảo luận giờ dạy minh họa không nên quá quan tâm đến các 
tiêu chuẩn truyền thống: thời gian, nội dung kiến thức, sự hoàn hảo về tiến trình. Cần 
quan tâm đến thái độ, hành vi, suy nghĩ, sản phẩm học tập, thực tế việc học của học 
sinh, mối quan hệ của chúng với tác động sư phạm của giáo viên.
 Giờ dạy minh họa là của chung của tập thể chứ không chỉ riêng của một ai. Do 
vậy mọi người phải lắng nghe một cách tích cực và tôn trọng ý kiến khác nhau khi 
thảo luận. Phải đặt mình vào hoàn cảnh người dạy, đồng cảm với những khó khăn và 
chia sẻ những thành công với người dạy. Tạo môi trường sư phạm thân thiện trong 
chia sẻ sẽ tạo cơ hội cho mình học hỏi và tiến bộ trong chuyên môn. 
 b. Đổi mới đánh giá học sinh theo TT30/2014/TT – BGDĐT ngày 28 tháng 
8 năm 2014: 
 Thông tư 30/2014/TT-BGDĐT ngày 28/8/2014 đề cấp rất nhiều vấn đề về đổi 
mới đánh giá học sinh, ở đây tôi chỉ nhấn mạnh những điểm cần thiết cho triển khai 
chuyên đề sinh hoạt chuyên môn, đó là:
 - Đánh giá thường xuyên thông qua nhận xét, góp ý của giáo viên với học sinh, 
giữa học sinh với học sinh. Lời góp ý, nhận xét phải động viên, khuyến khích được sự 
tiến bộ của học sinh; Không so sánh học sinh này với học sinh khác; Những tồn tại 
của học sinh không nêu giữa tập thể lớp. 
 13