Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp rèn phát âm chuẩn cho học sinh Lớp 1

 PHÒNG GIÁOPHÒNG DỤC GIÁO DỤCVÀ VÀ ĐÀO ĐÀO TẠO NGHĨA NGHĨA HƯNG HƯNG
 TRƯỜNGTRƯỜNG TIỂU TIỂU HỌC HỌC NGHĨANGHĨA HỒNG HỒNG
BÁO CÁO SÁNG KIẾN
 BÁO CÁO SÁNG KIẾN
 MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN PHÁT ÂM CHUẨN CHO 
 HỌC SINH LỚP 1
 Lĩnh vực (mã)/cấp học:/TH
 Tác giả: Nguyễn Thị May
Sử dụng sơ đồ trongTrình dạy độ chuyên hoạt môn:động Cao Tìm đẳng hiểu sư phạm bài 
 Chức vụ: Giáo viên
 phân mônNơi côngTập tác đọc: Trường Lớp tiểu3 học Nghĩa Hồng
 Lĩnh vực (mã)/cấp học:Tiếng việt (03)/TH
 Nam Định, ngày 20 tháng 5 năm 2021
 Tác giả: Trần Thị Ánh Tuyết
 Trình độ chuyên môn: Đại học sư phạm BÁO CÁO SÁNG KIẾN
 MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN PHÁT ÂM CHUẨN CHO HỌC SINH LỚP 
 1
 I. ĐIỀU KIỆN HOÀN CẢNH TẠO RA SÁNG KIẾN
 Dạy đọc có ý nghĩa rất to lớn ở tiểu học. Đọc trở thành một đòi hỏi cơ bản 
đầu tiên đối với mỗi người đi học. Đầu tiên trẻ phải học đọc, sau đó các em phải 
đọc để học. Đọc là công cụ để học tập các môn học. Đọc tạo ra hứng thú và động 
cơ học tập. Nó là khả năng không thể thiếu được của con người thời đại văn minh.
 Chính vì vậy, trường tiểu học có nhiệm vụ dạy đọc cho học sinh một cách có 
kế hoạch và có hệ thống. Tập đọc với tư cách là một phân môn của môn tiếng việt 
ở tiểu học có nhiệm vụ đáp ứng yêu cầu này. Đó là hình thành và phát triển năng 
lực đọc cho học sinh.
 Thông qua việc dạy đọc phải làm cho học sinh thích đọc và thấy rằng khả 
năng đọc là có ích lợi cho các em trong cả cuộc đời. Phải làm cho học sinh thấy đó 
là một trong những con đường đặc biệt để tạo cho mình một cuộc sống trí tuệ đầy 
đủ và phát triển. Việc dạy đọc sẽ giúp các em hiểu biết hơn, bồi dưỡng ở các em 
lòng yêu cái thiện và cái đẹp, dạy cho các em biết suy nghĩ một cách lôgic cũng 
như biết tư duy có hình ảnh... Dạy đọc không chỉ giáo dục tư tưởng đạo đức mà 
còn giáo dục tính cách, thị hiếu thẩm mỹ cho học sinh .
 Muốn đọc đúng, đọc diễn cảm thì trước hết giáo viên cần luyện phát âm đúng 
cho học sinh tiểu học. Muốn vậy, trước hết và thực chất phải giải quyết vấn đề 
phương ngữ. Mục tiêu của chúng ta là vươn đến một tiếng nói dân tộc Việt thống 
nhất, đẹp đẽ về mặt âm thanh. Muốn như vậy, chúng ta cần luyện cho học sinh 
phát âm chuẩn, đọc đúng đọc hay.
 Phát âm chuẩn sẽ được nhiều cái lợi trước hết nó giúp học sinh viết đúng 
chính tả sau đó còn giúp học sinh phát âm dễ dàng hơn khi học ngoại ngữ và học 
các môn học khác. II. MÔ TẢ GIẢI PHÁP
 2.1 Mô tả giải pháp trước khi tạo ra sáng kiến
 Tôi trực tiếp công tác giảng dạy tại Trường Tiểu học Nghĩa Hồng đã nhiều 
năm, trong quá trình giảng dạy cũng như tiếp xúc với các em học sinh ở đây, tôi 
nhận thấy:
 Các em còn phát âm sai, nói ngọng rất nhiều, rồi đọc chưa diễn cảm, chưa 
đúng ngữ điệu đọc chưa lưu loát, trôi trảy. Các em thường phát âm sai các phụ âm 
đầu như đọc lẫn lộn giữa n/ l, phát âm p (pờ) thành b (bờ), s thành x, tr à ch... . Các 
lỗi phần vần, âm cuối các em hay mắc như: huệ phát âm thành hệ, hoa à ha, xanh à 
xăn, ngạt mũi à ngạc mũi, toàn -> toàng , máy bay -> mái bai, thỉnh thoảng -> 
thỉnh thoản, hươu -> hiêu, mưu trí à miu chí...các em còn nói ngọng như rỡ thành 
rớ, quyển vở à quyện vợ, đã à đá...
 Sở dĩ, do các em phát âm sai như vậy, tôi thiết nghĩ là do: Địa phương nằm 
trong vùng chủ yếu phát âm sai n/l. Đa phần các em là con nhà lao động nên việc 
học tập của các em có phần bị hạn chế, các em chưa được trang bị đầy đủ sách vở, 
đồ dùng... khi đến lớp. Việc học ở nhà lại chưa có sự kèm cặp quan tâm của gia 
đình. Điều đó làm cho thời gian học và hiệu quả học tập của các em bị hạn chế ảnh 
hưởng không nhỏ tới kết quả học tập của các em .
 Với thực trạng như vậy, tôi đã tìm hiểu, nghiên cứu để tìm ra biện pháp chữa 
lỗi phát âm cho học sinh nhằm khắc phục tình trạng phát âm sai trong trường nâng 
cao chất lượng phát âm chuẩn.
 Từ đó, nâng cao chất lượng giảng dạy. Hơn nữa, tôi nhận thấy người giáo 
viên tiểu học là người thầy đầu tiên đặt nền móng trang bị cho các em ý thức về 
chuẩn ngôn ngữ và chuẩn văn hoá đồng thời ở trường Tiểu học có điều kiện rèn 
cho học sinh phát âm chuẩn, bởi trong chương trình học có phân môn học vần, Tập 
đọc.
 2.2 Mô tả giải pháp sau khi có sáng kiến
 * Đối với thầy giáo : một âm mũi, khi phát âm, sờ tay vào mũi sẽ thấy mũi rung, còn khi phát âm âm /l 
/mũi không rung. Sau đó, ta cho học sinh luyện phát âm /l/ bằng cách bịt chặt mũi 
đọc la, lo, lô, lu, lư,... Khi bịt chặt mũi học sinh không thể phát âm các tiếng na, no, 
nô, nu, nư. Cho học sinh luyện nói câu ''con lươn nó lượn trong lọ, ''cái lọ lộc bình 
nó lăn lông lốc ''... Hoặc hướng dẫn học sinh khi phát âm âm /l/ thì đưa lưỡi lên 
phía bên trên lợi của hàm trên ngạc cứng, còn khi phát âm /n/ thì đưa đầu lưỡi vào 
mặt trong của hàm răng. ...
 4. Biện pháp chữa lỗi bằng âm trung gian: Là biện pháp chuyển từ âm sai về 
âm đúng qua âm trung gian. Biện pháp này thường được dùng để chữa từ thanh 
nặng về thanh hỏi, thanh sắc về thanh ngã. Để chữa lỗi này cho học sinh tôi đã làm 
công việc tạo mẫu luyện cho trẻ phát âm riêng từng thanh hỏi, ngã. Phát âm các 
tiếng có thanh hỏi ngã cần qua các bước sau đây:
 + Đầu tiên chắp các tiếng có cùng thanh, cùng vần với tên gọi thanh.
 Ví dụ: sỏi, thỏi gỏi. Ngã: bã, đã, giã, mã .
 + Tiếp theo chắp các tiếng cùng thanh, cùng loại âm tiết với tên gọi thanh.
 Ví dụ: hỏi: thảo, phải, kẻo. (âm tiết nửa mở)
 ngã: ngõ, khẽ, cũ. (âm tiết mở).
 + Cuối cùng chắp bất kỳ âm đầu các vần với các thanh .
 5. Tập hát để giúp học sinh phát âm đúng một vài thanh: Chẳng hạn, âm vực 
của thanh huyền thấp hơn thanh sắc (hoặc thanh không) nên tập hát thanh sắc 
(hoặc thanh không) thành thanh huyền rất thuận lợi.
 Ví dụ: cho học sinh đọc đúng thanh huyền bằng cach tập cho các em câu hát 
''Bé bé bằng bông, hai má hồng hồng''.
 * Khi giáo viên đã nắm chắc các biện pháp chữa lỗi phát âm và đã phát âm 
đúng, chuẩn, rõ ràng, đọc diễn cảm rồi. Để việc phát âm chuẩn đem lại kết quả 
cao thì đối với người học cũng phải tuân theo những yêu cầu nhất định .
 * Đối với trò: III. HIỆU QUẢ DO SÁNG KIẾN ĐEM LẠI
 1. Hiệu quả kinh tế
 2. Hiệu quả xã hội
 Qua một thời gian kiên trì áp dụng các biện pháp trên, tôi thấy học sinh chăm 
chỉ, chủ động tiếp thu kiến thức, có hứng thú đọc, học sinh phát âm chuẩn, đọc rõ 
ràng, lưu loát, nhiều em đọc diễn cảm.. Kết quả như sau :
 Tổng số Đọc tốt Đọc khá Đọc TB Đọc yếu
 38 27 10 1 
 Người viết sáng kiến
 Nguyễn Thị May