Sáng kiến kinh nghiệm Rèn kỹ năng đọc đúng cho học sinh Lớp 1

 RÈN KỸ NĂNG ĐỌC ĐÚNG CHO HỌC SINH LỚP 1
 I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
 Khi đất nước bước vào thời kỳ hội nhập để đưa đất nước thoát khỏi tình 
trạng kém phát triển thì giáo dục và đào tạo phải gánh vác một trách nhiệm vô 
cùng to lớn đó là phải đào tạo cho đất nước một đội ngũ nhân lực có chất lượng 
để đáp ứng nhu cầu phát triển và hội nhập Đó là điều mà tất cả những người 
làm công tác trong ngành giáo dục nói chung và bản thân tôi nói riêng cũng rất 
trăn trở và suy nghĩ làm thế nào để nâng cao chất lượng học sinh, giúp các em 
nắm được kiến thức cơ bản ngay từ đầu lớp Một, giúp các em học tốt và thích 
học nhất là giúp các em có một nền móng vững chắc trong học tập, bởi lớp Một 
là nền móng cho sự phát triển của các em sau này ở các lớp kế tiếp, mà người ta 
thường nói “Cấp một là nền, lớp một là móng” vì thế móng có chắc thì nền mới 
vững.
 Ở lớp Một các em học sinh bắt đầu làm quen với: Nghe, nói, đọc,viết . Kỹ 
năng đọc rất quan trọng, nếu kỹ năng đọc được rèn luyện tốt, hình thành tốt ở 
các em nó sẽ giúp các em đọc tốt suốt cả cuộc đời, giúp các em phát triển tư 
duy, cảm nhận cái hay, cái đẹp trong mỗi bài học, hiểu được nghĩa của tiếng, từ 
mình vừa đọc, hiểu được các lệnh các yêu cầu trong các môn học khác. Mặt 
khác ở lớp Một các em được tập đọc thành thạo, đọc đúng, đọc trôi chảy thì khi 
lên các lớp trên các em sẽ học vững vàng, học tốt hơn. Và các em sẽ ham học, 
tích cực trong học tập hơn nếu kết quả học tập của các em đạt Khá - Giỏi. Chính 
vì những lý do trên mà tôi chọn đề tài “Rèn kỹ năng đọc đúng cho học sinh lớp 
1” để nghiên cứu, tìm tòi nhằm góp một phần nào cho việc rèn luyện kỹ năng 
đọc cho học sinh lớp Một. 
II. NỘI DUNG VÀ BIỆN PHÁP THỰC HIỆN: 
 1. Cơ sở lý luận : 
 - Kỹ năng đọc cho học sinh lớp Một rất quan trọng, đó cũng là sự phản hồi của 
kết quả tiếp thu sau một quá trình học tập của các em. Nó thể hiện kết quả nhận 
biết các con chữ, các vần, và khả năng ghép chữ cái với nhau thành vần, ghép 
Giáo Viên: BÙI THỊ THÚY 1 TRƯỜNG TH CHIẾN 
THẮNG RÈN KỸ NĂNG ĐỌC ĐÚNG CHO HỌC SINH LỚP 1
bị đầy đủ sách vở, đồ dùng học tập,thường xuyên nhắc nhở và tạo điều kiện tốt 
cho con em mình đến lớp cũng như học tập ở nhà.
 b) Khó khăn : Tuy nhiên, cùng với những thuận lợi trên, bản thân tôi vẫn 
còn gặp một số khó khăn sau:
 - Giáo viên:
 Tranh ảnh minh họa có sẵn cho môn Tiếng Việt còn hạn chế. Giáo viên còn 
tự làm thêm đồ dùng dạy học để tạo sinh động cho tiết dạy, nên còn mất thời 
gian đầu tư.
 - Học sinh:
 + Trình độ học sinh trong lớp không đồng đều. Bên cạnh những em phát 
triển, học tốt, tiếp thu nhanh vẫn còn một số em yếu về thể chất, bé nhỏ hơn so 
với các bạn bình thường kèm theo phát triển chậm về trí nhớ, học trước quên 
sau, chậm tiến.
 + Còn một phần không ít phụ huynh ở vùng nông thôn, không và chưa quan 
tâm đúng mức đến việc học tập của con em mình, chưa tạo điều kiện tốt để con 
em mình đến lớp cũng như nhắc nhở các em học bài, đọc bài ở nhà.
 3. Thực trạng, tình hình học sinh qua khảo sát điều tra kiến thức đầu 
năm:
 - Tìm hiểu để biết rõ số học sinh trong lớp đi học Mẫu Giáo và số học sinh 
không đi học Mẫu Giáo, hoặc đi học không đều. Tìm hiểu nguyên nhân, lý do vì 
sao học sinh đó không đi học Mẫu Giáo
 - Kiểm tra sự nắm bắt, nhận diện chữ cái các em đã học ở Mẫu Giáo và kết 
quả điều tra năm 2013– 2014 thu được như sau: 
 Tình hình học sinh: lớp 1C sĩ số : 35 học sinh
 + Học sinh đi học Mẫu Giáo : 35 em
 + Kết quả khảo sát nhận diện đúng chữ cái: 34 em 
 + Biết 5, 6 chữ cái : 1 em 
 Như vậy tỉ lệ học sinh nhận diện một cách chắc chắn chính xác bảng chữ 
cái còn thấp dẫn đến kết quả học tập còn chưa cao. Một trong những lý do dễ 
thấy là vì các em còn quá nhỏ, chưa ý thức tự giác, cố gắng trong học tập. Vì 
Giáo Viên: BÙI THỊ THÚY 3 TRƯỜNG TH CHIẾN 
THẮNG RÈN KỸ NĂNG ĐỌC ĐÚNG CHO HỌC SINH LỚP 1
 4.2. Phần học các nét cơ bản:
 Giáo viên nên dạy thật kỹ, thật tỷ mỉ tên gọi và cách viết các nét cơ bản. Để 
cho học sinh dễ hiểu, dễ nhớ những nét chữ này tôi phân theo cấu tạo các nét có 
tên gọi và cấu tạo gần giống nhau thành từng nhóm để học sinh dễ nhận biết và 
so sánh.Dựa vào các nét cơ bản này mà học sinh phân biệt được chữ cái, kể cả 
những chữ cái có hình dáng cấu tạo giống nhau.
 Ví dụ : Các nét chữ cơ bản và tên gọi:
 Nét sổ thẳng Nét ngang 
 + Nhóm 1: Nét xiên : \ Nét xiên phải ; / Nét xiên trái 
 + Nhóm 2: Nét móc : Nét móc trên ; Nét móc dưới ; Nét móc hai đầu 
 + Nhóm 3: Nét cong : Nét cong phải ; Nét cong trái ; Nét cong tròn
 + Nhóm 4: Nét khuyết : Nét khuyết trên; Nét khuyết dưới ; Nét thắt
 4.3 Phần học âm:
 - Sau khi cho học sinh học thật thuộc tên gọi và cấu tạo các nét chữ cơ bản 
một cách vững vàng thì tiếp theo là phần học chữ cái.
 - Giai đoạn này vô cùng quan trọng. Trẻ có nắm chắc từng chữ cái thì mới có 
thể ghép các được các chữ cái với nhau để tạo thành vần, thành tiếng, ghép các 
tiếng đơn lại với nhau tạo thành từ, thành câu. Lúc này tôi dạy cho các em nhận 
diện, phân tích từng nét trong từng con chữ cái và nếu chữ cái đó có cùng tên mà 
lại có nhiều kiểu viết – kiểu in khác nhau hay gặp trong sách báo như chữ a, chữ 
g thi tôi phân tích cho học sinh hiểu và nhận biết đó cũng là chữ a hay chữ g để 
khi gặp kiểu chữ đó được in trong sách báo trẻ dễ hiểu, dễ đọc không bị lúng 
túng.
* Ví dụ : + Âm g gồm 2 nét: Nét tròn nằm bên trái và nét khuyết dưới nằm bên 
phải.
 + Âm a cũng có 2 nét : Nét tròn bên trái và nét móc dưới bên phải.
 Từ việc học kỹ cấu tạo âm bởi những nét chữ cơ bản thật kỹ và tỉ mỉ như trên 
sẽ giúp trẻ phân biệt được sự khác nhau cả về cất tạo và tên gọi của 4 âm sau: 
Giáo Viên: BÙI THỊ THÚY 5 TRƯỜNG TH CHIẾN 
THẮNG RÈN KỸ NĂNG ĐỌC ĐÚNG CHO HỌC SINH LỚP 1
 * Yêu cầu các em: chọn đúng hai con chữ: ă và m .Ghép đúng vị trí : ă 
trước m sau 
 Nếu các em đã ghép đúng giáo viên hướng dẫn cách đánh vần và đọc trơn vần 
như trên các em sẽ nhận biết và đọc được vần ăm.
 - Với cách dạy phân tích, nhận diện và ghép vần vào bảng cài học sinh như 
thế , nếu được áp dụng thường xuyên cho mỗi tiết học vần chúng ta sẽ tạo cho 
các em kỹ năng phân tích, nhận diện và ghép vần dẫn đến đánh vần, đọc trơn 
vần một cách dễ dàng và thành thạo giúp các em học phần vần đạt hiệu quả tốt. 
Trong các bài dạy vần, sách giáo khoa tiếng việt 1 có kèm theo các từ khóa, từ 
ứng dụng và các câu thơ, câu văn ngắn để học sinh luyện đọc.Muốn cho học 
sinh đọc được các từ và câu ứng dụng trong bài giáo viên cho học sinh nắm 
chắc các vần sau đó cho các em ghép chữ cái đầu với vần vừa học để đọc tiếng, 
đọc từ của bài.
 Ví dụ: dạy vần ăm có từ con tằm.
 Sau khi học sinh nắm vững vần ăm, nhìn và đọc được vần ăm một cách chắc 
chắn. Giáo viên đưa ra từ con tằm và giúp học sinh nhận biết: Âm gì đứng trước 
vần ăm (âm t) dấu thanh gì ở trên vần ăm (dấu huyền) vậy ta có thể ghép và 
đánh vần : tờ - ăm – tăm- huyền – tằm, đọc trơn : tằm, ghép từ : con tằm .
 Giáo viên có thể sử dụng tranh minh họa để cho học sinh hứng thú được nhìn 
vào tranh ảnh sinh động hoặc mẫu vật thật để gợi trí tò mò, ham học hỏi của học 
sinh giúp các em chủ động trong giờ học.
 4.5 .Phần tập đọc:
 - Đây là giai đoạn khó khăn đối với học sinh. Nhất là đối tượng học sinh 
trung bình, yếu. Học sinh khá- giỏi đã vững phần chữ cái, nắm vững phần vần 
chỉ nhìn vào bài là các em đọc được ngay tiếng, từ hoặc câu khá nhanh vì khả 
năng nhận biết tốt. Còn học sinh trung bình, yếu các em nhận biết còn chậm, 
chưa nhìn chính xác vần nên ghép tiếng rất chậm, ghép tiếng chậm dẫn đến đọc 
từ chậm và đọc câu rất khó khăn. Vì thế đối với các học sinh này, sang phần tập 
đọc giáo viên cần hết sức kiên nhẫn, giành nhiều cơ hội tập đọc cho các em giúp 
các em đọc bài từ dễ đến khó, từ ít đến nhiều. giáo viên tránh nóng vội để đọc 
Giáo Viên: BÙI THỊ THÚY 7 TRƯỜNG TH CHIẾN 
THẮNG RÈN KỸ NĂNG ĐỌC ĐÚNG CHO HỌC SINH LỚP 1
 Trong từng tiết dạy môn Tiếng việt, để giúp học sinh tích cực và ham học 
giáo viên cần sử dụng linh hoạt và phù hợp các phương tiện hỗ trợ tiết dạy như 
sau:
 - Sử dụng tranh ảnh trong sách giáo khoa là chủ yếu.
 - Tận dụng những vật thật, tranh ảnh có sẵn trong thực tế để các em quan sát 
tìm hiểu.
 - Sưu tầm thêm một số tranh ảnh, mẫu vật có liên quan đến bài dạy.
 4.7 . Phương pháp và hình thức tổ chức dạy:
 Có rất nhiều phương pháp và hình thức để áp dụng cho một tiết dạy nhắm 
đạt được một kết quả tốt cho giờ học. Tuy nhiên không một phương pháp nào 
được coi là tối ưu, giáo viên nên sử dụng linh hoạt và đồng loạt nhiều phương 
pháp để giúp học sinh mình đọc ngày càng tốt hơn. Sau đây là một số phương 
pháp thường được áp dụng trong giờ học:
 a) Phương pháp đàm thoại, vấn đáp:
 Giáo viên đưa ra nhiều câu hỏi để học sinh trả lời nhằm phát hiện sự hiểu 
biết của các em hoặc để gợi mở giúp các em phát hiện cách đọc.
 Ví dụ : - Chữ này là chữ gì? ( chữ a, o,b,c, d.)
 + Âm ch đứng trước, vần anh đứng sau, em đánh vần thế nào?( chờ- anh- 
chanh) .
 Khi sử dụng phương pháp này, giáo viên nên dùng ngôn ngữ dễ nghe, nhẹ 
nhàng, tránh cáu gắt khi các em chậm nhớ, chậm hiểu.Hãy ôn tồn dẫn dắt học 
sinh từng bước một để dạy các em đọc từng chữ, từng tiếng, từng câu trong mỗi 
ngày.
 b) Phương pháp quan sát, động viên khen thưởng học sinh:
 Trong tiết dạy tôi thường chú ý đến học sinh ít nói, thụ động, học sinh đọc 
chậm, đọc yếu để gọi các em thường xuyên đọc bài . Đối với học sinh giỏi – khá 
tôi thường khích lệ, khen ngợi để các em phấn khởi hơn.Còn đối với học sinh 
trung bình – yếu tôi nhẹ nhàng an ủi động viên: “ Cố lên, rồi các em sẽ đọc tốt 
như các bạn nếu các em cố gắng đọc bài nhều ở lớp cũng như ở nhà.” Trong tiết 
dạy tập đọc, sau khi cho cả lớp đọc xong, tôi mời các em đọc yếu, trung bình lên 
Giáo Viên: BÙI THỊ THÚY 9 TRƯỜNG TH CHIẾN 
THẮNG RÈN KỸ NĂNG ĐỌC ĐÚNG CHO HỌC SINH LỚP 1
như các bạn ấy nếu có cố gắng đọc nhiều, như các bạn : đọc chưa thông,đọc 
chưa nhanh thì đánh vần, đọc nhẩm nhẩm xong đọc to lên và cứ thế mà đọc mãi, 
đọc đi đọc lại, đọc đến khi nào nhìn vào chữ là đọc được ngay mới thôi.
 III . KẾT QUẢ CỤ THỂ:
 - Trong quá trình áp dụng các biện pháp, phương pháp trên để rèn kỹ năng 
 đọc cho học sinh lớp 1C. Tôi đã thu nhặt được những kết quả đáng khích lệ 
 sau : 
 Sĩ số Số học sinh đọc yếu
 Năm học
 học sinh Đầu năm Cuối kỳ I Cuối năm
 2013 – 2014 35 6 1 0
 Đây là một kết quả rất đáng mừng, bù đắp cho công sức và sự kiên nhẫn 
của giáo viên đứng lớp.
 IV. BÀI HỌC KINH NGHIỆM:
 - Rèn kỹ năng đọc cho học sinh là đọc đúng âm, vần, tiếng ,từ,câu,đoạn,bài 
vv Đọc còn yêu cầu học sinh biết ngắt nghỉ đúng ở dấu phẩy, dấu chấm, đọc 
còn yêu cầu các em phát âm chuẩn, chính xác các con chữ để khi viết các em 
không nhầm lẫn dẫn đến sai lỗi chính tả. Vì thế để phân môn tập đọc của học 
sinh lớp 1 có kết quả cao. Giáo viên chủ nhiệm lớp phải nắm vững đặc điểm tâm 
sinh lý của học sinh, phải yêu học sinh như chính con mình, biết rõ mặt 
mạnh,mặt yếu của học sinh để bồi dưỡng, luyện tập.
 -Trong từng tiết dạy giáo viên phải xác định khối lượng kiến thức cần truyền 
thụ cho học sinh thông qua mục đích, yêu cầu của bài dạy. Khi giảng dạy cần 
lựa chọn nhiều phương pháp phù hợp, vận dụng việc đổi mới phương pháp trong 
giảng dạy đó là lấy học sinh làm trung tâm, phải khơi gợi cho học sinh tính chủ 
động, ham thích học, đọc bài. Việc chuẩn bị đồ dùng dạy học cũng được coi 
trọng hàng đầu và nên thường xuyên sử dụng thiết bị dạy học.
 - Giáo viên cần dẫn dắt học sinh đọc một cách nhẹ nhàng, dí dỏm, tạo cho 
các em sự tin cậy, yêu mến cô giáo, tinh thần vui vẻ, hồn nhiên để học tập.Khi 
Giáo Viên: BÙI THỊ THÚY 11 TRƯỜNG TH CHIẾN 
THẮNG