Sáng kiến kinh nghiệm Sử dụng tranh ảnh trong sách giáo khoa để giúp học sinh Lớp 1 học tốt môn kể chuyện

 Sáng kiến kinh nghiệm
 Đề tài : “ Sử dụng tranh ảnh trong sách giáo khoa”
 Để giúp học sinh lớp Một học tốt môn Kể chuyện
I.NHẬN THỨC VẤN ĐỀ :
 Trong tình hình giáo dục hiện nay ở nước ta, để đuổi kịp với các nước 
trong khu vực và trên thế giới, nền giáo dục phải có từng bước đổi mới .Về 
nội dung chương trình, SGK ở cấp Tiểu học, việc đổi mới nhằm mục đích 
phát huy tính sáng tạo của học sinh trong từng môn học để học sinh nắm kiến 
thức vững vàng, rèn tập các kỹ năng thực hành trong thực tế. Bản thân tôi 
nhận thấy cấp tiểu học là nền tảng kiến thức cho các lớp trên, do đó yêu cầu 
người giáo viên phải phải có óc tổ chức, có phương pháp giảng dạy, truyền 
đạt để học sinh phát huy được tính tích cực của mình và tự học, tự kể chuyện, 
tự thu nhận kiến thức trong các môn học.
 Qua các năm được phân công chủ nhiệm lớp 1, tôi nhận thấy sách 
Tiếng Việt mới thay đổi ở lớp 1 có kênh hình nhìn chung là rõ, đẹp và gây 
ấn tượng, dễ gây sự chú ý cho các em, giúp các em nhận biết nhanh. Qua 
nhiều năm dạy học và chủ nhiệm lớp 1, bản thân tơi tích luỹ được nhiều kinh 
nghiệm sử dụng tranh ảnh đối với mơn Kể chuyện và bằng những kinh nghiệm 
đĩ, các lớp mà tơi chủ nhiệm, trong mơn Kể chuyện đã đạt được kết quả rất khả 
quan.
 Điều quan trọng mà tơi thấy cần phải chú ý trong khi sử dụng tranh ảnh 
trong mơn Kể chuyện là phải tập cho học sinh biết sử dụng tranh ảnh để phát 
triển khả năng suy nghĩ, khả năng giao tiếp của học sinh, tạo sự thích thú cho 
học sinh trong học tập, sao cho sự thích thú này cĩ thể giúp học sinh vượt qua 
được tính nhút nhát, rụt rè, thực hiện được ý muốn để ngưới khác lắng nghe 
mình kể chuyện. Qua đĩ hình thành các kỹ năng sử dụng ngơn ngữ thơng qua 
hoạt động nghe, nĩi, đọc, viết và các kỹ năng suy nghĩ, kỹ năng giao tiếp. Vì 
những yêu cầu đĩ nên phân mơn Kể chuyện là phân mơn cĩ ý nghĩa hết sức 
quan trọng trong chương trình mơn Tiếng Việt ở cấp Tiểu học nhất là đối với 
học sinh lớp Một, làm sao cho sách giáo khoa và tranh ảnh thực sự trở thành 
phương tiện tự học cho mỗi học sinh, do vậy tơi chọn đề tài : “ Sử dụng tranh 
ảnh trong sách giáo khoa”để giúp học sinh lớp Một học tốt môn Kể 
chuyện. minh hoạ, khơi gợi trí tưởng tượng, óc sáng tạo của các em. Sau khi kể 
chuyện lần thứ nhất, giáo vên sẽ kể lại lần thứ hai, thứ ba và kể từng đoạn 
cho học sinh quan sát tranh, kết hợp trả lời câu hỏi dưới tranh để kể lại từng 
đoạn truyện. Bên cạnh đó, lời giới thiệu các hình ảnh trong tranh của giáo 
viên cũng là gợi ý để các em kể chuyện tự nhiên, sáng tạo, không máy móc, 
rập khuôn từng câu, từng chữ câu chuyện đã nghe.
 Chúng ta không nên quên rằng giọng kể của giáo viên cũng chính là 
một “trực quan” cộng với biện pháp khai thác tối đa tranh ảnh trong sách 
giáo khoa thực sự trở thành phương tiện hữu hiệu trong hoạt động dạy và học 
trong nhà trường.
 2.Đối với học sinh :
 - Học sinh lớp Một chưa thể tự tổ chức hoạt động theo nhóm, song dưới 
sự hướng dẫn của giáo viên, các em rất hào hứng tham gia các trò chơi.VD : 
Kể chuyện tiếp sức (theo đoạn), kể chuyện phân vai, đóng vai dựng hoạt 
cảnh.
 - Học sinh phải biết tự học và biết sử dụng tranh ảnh để kể câu chuyện 
có nội dung mà tranh ảnh đã thể hiện.
 - Học sinh phải bám sát tranh minh hoạ và những câu hỏi gợi ý, điều 
quan trọng là các em phải nhớ được cốt truyện nhất là các tình tiết, chi tiết cơ 
bản của câu chuyện mà mình muốn kể đồng thời phải tích luỹ vốn từ ngữ để 
sử dụng lúc diễn đạt câu chuyện cho chính xác, rõ nghĩa.
 - Chú trọng khuyến khích sao cho học sinh thích kể chuyện và kể 
chuyện một cách hồn nhiên, súc tích và truyền cảm.
 3. Đối với phụ huynh :
 Tôi luôn trao đổi và xác định với phụ huynh răng : việc hướng dẫn học 
sinh sử dụng tranh ảnh trong sách giáo khoa để giúp học sinh lớp Một tích 
cực trong khi học tiết Kể chuyện phải thường xuyên thì các em mới đạt kết 
quả tốt và giúp các em đạt kết quả cao hơn ở các tiết học, môn học khác. 
Môn Kể chuyện là tiền đề cho việc mở rộng mối quan hệ giữa tư duy và 
ngôn ngữ, nó giúp cho việc kể chuyện, giáo tiếp hằng ngày của các em đối 
với ông bà, cha mẹ, anh chị em. Vì lẽ đó mà các phụ huynh cần xác định 
trọng tâm học tập của các em, cần quan tâm, nhắc nhở, thường xuyên hướng 
dẫn, nhắc nhở các em ở nhà.
 4.Tổ chức thực hiện tiết dạy :
 a.Kiểm tra bài cũ : chuyện không và hỏi các em: “ Câu chuyện cô vừa kể đã cho chúng ta bài 
học gì? (tôi nhấn mạnh ý nghĩa giáo dục của câu chuyện và giải thích cho các 
em hiểu để các em nhớ bài). Sau đó tôi cho các em tiếp tục nhìn tranh và đếm 
số lượng nhân vật, gọi tên các nhân vật và ghép từ lên các nhân vật để nhận 
biết nhân vật cụ thể tham gia vào nội dung câu chuyện. Tiếp tục tôi cho học 
sinh xem tranh số 1 và tranh số 4 ( trong 4 bức tranh liên hoàn in trong sách 
giáo khoa) để các em có thể kể lại toàn bộ câu chuyện theo cách diễn đạt 
của các em, bên cạnh đó có sự gợi ý của giáo viên từng chi tiết trong câu 
chuyện nhằm giúp các em thuộc câu chuyện ngay tại lớp. Thông thường sau 
khi kể câu chuyện lần thứ hai tôi cho các em quan sát từng tranh và nêu câu 
hỏi đã ghép dưới bức tranh để các em kể lại thứ tự từng đoạn dựa theo tranh. 
Công việc này giúp học sinh hiều và nắm được toàn bộ nội dung câu 
chuyện, có thể liên hệ thêm thực tế đơn giản để các em dễ hiểu. Sau mỗi 
đoạn tôi dừng lại và cho 2 hoặc 3 em trả lời câu hỏi . Đối với những đoạn 
tiếp theo tôi cũng làm như vậy, đồng thời kết hợp cho các em ghép từ hoặc 
ghép câu vào dưới từng bức tranh với nội dung phù hợp.
 IV.KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC 
 Khi thực hiện các giải pháp trên tôi thấy không khí học tập trong lớp 
sôi nổi hẳn lên, các em tập trung và hứng thú hơn, khả năng nhớ bài của các 
em được thể hiện rõ, các em thuộc câu chuyện rất nhanh.
 Qua việc kể chuyện, giúp cho học sinh tự tin hơn trong học tập, đồng 
thời rèn kỹ năng nói, kỹ năng phát âm và mạnh dạn trong phát biểu xây 
dựng bài, tiết học đạt chất lượng, yêu cầu sư phạm như mong muốn được thể 
hiện cụ thể qua bảng thống kê sau :
 Trước khi áp dụng Sau khi áp dụng
 giải pháp giải pháp
Kể được câu chuey65n 
 3 – 8,3% 10 - 27.8%
thành thạo trôi chảy
Kể được câu chuyện 
 21 – 58,3 % 24 – 66,7%
nhưng còn ngập ngừng
Kể được một đoạn ngắn 
 12 – 33,4% 2 – 5,5 %
của câu chuyện mạnh dạn, kể chuyện đúng trong các tiết học để động viên tinh thần 
 hăng say học tập của học sinh.
6) Giáo viên phải hết sức chú ý khi đặt câu hỏi cho học sinh dựa vào 
 sự thể hiện của tranh ảnh trong sách giáo khoa như : Nêu cậu hỏi 
 cần phải để học sinh trả lời qua từng bức tranh, tránh đặt câu hỏi 
 “có, không” vì đối với dạng câu hỏi này sẽ làm cho các em trả lời 
 theo quán tính, đoán mò và lười suy nghĩ.
7) Giáo viên luôn tạo sự cởi mở, thoải mái tinh thần giảng dạy và học 
 tập trong lớp để tránh cho học sinh không bị căng thẳng, nhằm làm 
 cho học sinh học tập tập trung và say mê hơn.
Khi áp dụng các giải pháp này vào phân môn Kể chuyện tôi nhận thấy 
học sinh học tập tốt hơn so với khi chưa áp dụng, khả năng nhớ bài, 
khả năng phát âm và dùng từ của học sinh được chính xác hơn, các em 
biết vận dụng ngôn ngữ linh hoạt và phong phú hơn và đặc biệt là các 
em đã tỏ ra mạnh dạn, tự tin khi phát biểu trước tập thể lớp, trước giáo 
viên. Tuy nhiên, đây cũng chỉ là một giải pháp nhỏ mà tôi đã nghiên 
cứu và vận dụng trong lớp do tôi chủ nhiệm đối với phân môn kể 
chuyện. Kính mong Ban giám hiệu, các giáo viên đồng nghiệp góp ý 
để nội dung của giải pháp này thêm chặt chẽ và khoa học hơn.
 Ngày 01 tháng 4 năm 2009
 Người viết