Sáng kiến kinh nghiệm Tổ chức trò chơi Tiếng việt cho học sinh Lớp 1

 Sáng kiến kinh nghiệm: Đề tài: Tổ chức trò chơi trong giờ học Tiếng Việt ở lớp 1
 CỘNG HỊA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA ViỆT NAM
 Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
 
 TÁC GIẢ: TRỊNH THỊ LIÊN 
 CHỨC VỤ: PHĨ HIỆU TRƯỞNG
 Đơn vị: TRƯỜNG TIỂU HỌC PHÚ QUÝ 1
 NINH PHƯỚC, THÁNG 03 NĂM 2009
  0  Sáng kiến kinh nghiệm: Đề tài: Tổ chức trò chơi trong giờ học Tiếng Việt ở lớp 1
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:
 TỔ CHỨC TRÒ CHƠI 
 TRONG GIỜ HỌC TIẾNG VIỆT Ở LỚP 1
I/. HỒN CẢNH NẢY SINH.
 Trong chương trình giáo dục Tiểu học hiện nay, mơn Tiếng Việt cùng với các 
mơn học khác trong nhà trường Tiểu học cĩ những vai trị gĩp phần quan trọng đào 
tạo nên con người phát triển tồn diện.
 Trước đây, để giúp học sinh lớp 1 học tốt mơn Tiếng Việt thì người giáo viên 
khơng chỉ truyền đạt, giảng giải theo các tài liệu đã cĩ sẵn trong sách giáo khoa, trong 
sách hướng dẫn và sách thiết kế bài giảng một cách rập khuơn, máy mĩc động. Nếu 
chỉ dạy học như vậy thì việc học của học sinh sẽ diễn ra thật đơn điệu, tẻ nhạt và kết 
quả học tập sẽ khơng cao. Đĩ chính là nguyên nhân gây cản trở việc đào tạo các em 
thành những con người năng động, tự tin, sáng tạo sẵn sàng thích ứng với những đổi 
mới diễn ra hằng ngày.
 Yêu cầu của giáo dục hiện nay địi hỏi phải đổi mới phương pháp dạy học ở tất 
cả các mơn học nĩi chung và mơn Tiếng Việt nĩi riêng theo hướng phát huy tính tích 
cực, chủ động, sáng tạo của học sinh. Vì vậy, trong quá trình tổ chức trị chơi người 
giáo viên phải gây được hứng thú học tập cho các em bằng mọi cách lơi cuốn các em 
tham gia vào các hoạt động học tập. Trị chơi học tập là một hoạt động mà các em 
hứng thú nhất. Đặc biệt là những trị chơi cĩ nội dung tác động đến khả năng rèn 
luyện tư duy, phát triển ngơn ngữlý thú và bổ ích phù hợp với nhận thức của các 
em. Thơng qua các trị chơi, các em sẽ được rèn luyện về kỹ năng nghe, nĩi, đọc, viết 
giúp các em lĩnh hội bài học một cách dễ dàng; củng cố, khắc sâu kiến thức bài một 
cách vững chắc, tạo cho các em niềm say mê, hứng thú trong học tập, trong việc làm. 
Khi đưa được các trị chơi vào mơn Tiếng Việt một cách thường xuyên, liên tục và 
khoa học thì chắc chắn chất lượng dạy học mơn Tiếng Việt sẽ ngày càng được nâng 
cao.
 Chính vì những lý do trên mà tơi chọn đề tài sáng kiến kinh nghiệm: “Tổ chức 
trị chơi trong giờ họcTiếng Việt ở lớp 1”. Mong rằng qua Sáng kiến kinh nghiệm 
này, giáo viên cĩ thể áp dụng để chất lượng dạy học mơn Tiếng Việt cho học sinh lớp 
1 sẽ ngày càng được nâng cao hơn.
 * Những thuận lợi và khĩ khăn khi thực hiện sáng kiến kinh nghiệm:
 ➢ Thuận lợi:
 Trong những năm cịn giảng dạy tại trường Tiểu học Phú Quý 2 và những năm 
làm quản lý chuyên mơn ở trường Tiểu họcPhú quý 1. Được sự tín nhiệm của Ban 
giám hiệu, tơi được giảng dạy lớp 1 và trực tiếp chỉ đạo chuyên mơn khối lớp 1. 
 Đa số học sinh ở vùng Thị trấn, nên việc tìm kiếm các vật liệu rẻ tiền phục vụ 
cho việc tổ chức các trị chơi khá dễ dàng.
  2  Sáng kiến kinh nghiệm: Đề tài: Tổ chức trò chơi trong giờ học Tiếng Việt ở lớp 1
tiếng) từ sự thay thế linh hoạt tạo cho giáo viên cĩ cơ hội tổ chức trị chơi phù hợp 
với đối tượng học sinh của mình.
 - Lựa chọn trị chơi phải phù hợp với đặc điểm lứa tuổi, vừa sức với học sinh.
 - Phải lựa chọn các thời điểm thích hợp khi tổ chức các trị chơi học tập cho 
học sinh lớp 1. Các thời điểm được tính đến là:
 + Sau khi hồn thành một bài học. Cách này cĩ ưu điểm là kích thích được sự 
hứng thú học tập của học sinh, giờ học tránh được khơng khí suy nghĩ căng thẳng, trở 
thành “vui học Tiếng Việt” hết sức sinh động.
 + Sau khi hồn thành một chủ điểm. Với cách này sẽ giúp cho học sinh hệ 
thống lại kiến thức một cách sinh động và hiệu quả.
 3/. Xây dựng và thiết kế trị chơi.
 Trị chơi học tập là trị chơi mà luật của nĩ bao gồm các qui tắc gắn với kiến 
thức, kĩ năng cĩ được trong hoạt động học tập, gắn với nội dung bài học, giúp học 
sinh khai thác vốn kinh nghiệm của bản thân để chơi. Thơng qua chơi học sinh được 
vận dụng các kiến thức, kĩ năng đã học vào các tình huống của trị chơi. Do đĩ, học 
sinh được thực hành luyện tập các kĩ năng mơn Tiếng Việt được đưa vào trị chơi.
 Để các trị chơi gĩp phần mang lại hiệu quả cao trong giờ học, khi xây dụng và 
thiết kế trị chơi tơi thường tuân thủ các nguyên tắc sau:
 - Phải dựa vào nội dung bài học, điều kiện thời gian trong mỗi tiết học.
 - Trị chơi mang ý nghĩa giáo dục.
 - Trị chơi phải nhằm mục đích củng cố, khắc sâu nội dung bài học.
 - Trị chơi phải phù hợp với tâm, sinh lý học sinh lớp 1, phù hợp với khả năng 
người hướng dẫn và cơ sở vật chất của nhà trường.
 - Trị chơi phải gây được hứng thú đối với học sinh.
 Thơng thường cấu trúc của một trị chơi học tập Tiếng Việt tơi đã thiết kế như 
sau:
 - Tên trị chơi:
 + Mục đích: Nêu rõ mục đích của trị chơi nhằm ơn luyện, củng cố kiến thức, 
kỹ năng nào. Mục đích của trị chơi sẽ qui định hoạt động chơi được thiết kế trong trị 
chơi.
 + Đồ dùng, đồ chơi: Mơ tả đồ dùng, đồ chơi được sử dụng trong trị chơi học 
tập.
 + Nêu lên luật chơi: Chỉ rõ nguyên tắc của hoạt động chơi quy định đối với 
người chơi, quy định thắng thua của trị chơi.
 + Số người tham gia: Cần chỉ rõ số người tham gia trị chơi.
 + Nêu cách chơi: Để người chơi nắm và thực hiện tốt.
  4  Sáng kiến kinh nghiệm: Đề tài: Tổ chức trò chơi trong giờ học Tiếng Việt ở lớp 1
 Cách thức tổ chức trị chơi là cho các em phân biệt b với d, với p, với q. Sau 
khi giảng xong phần bài mới, giáo viên tổ chức cho các em chơi trị chơi để củng cố 
kiến thức các em vừa được học.
 Cách chơi: Ta làm các thẻ từ ghi các kí hiệu này, rồi xếp khơng theo thứ tự 
trên bảng lớp, yêu cầu các em nhanh chĩng nhận và xếp riêng ra các thẻ từ ghi con 
chữ b.
 b d q p
 d b p q
 b d q p
 d q p b
 Ví dụ 2: Khi dạy bài 2 ở lớp 1. Yêu cầu là xếp được các thẻ từ cĩ ghi âm b, 
nhưng các em lại xếp lẫn vào 1; 2 thẻ từ ghi âm khác.
Chẳng hạn: b b d p
 Ta cho các em nhận xét:
 • Kí hiệu ghi ở thẻ từ thứ 3, cĩ gì khác so với kí hiệu ghi ở thẻ từ thứ nhất?
 • Giáo viên gợi ý thêm: Hai kí hiệu này gồm cĩ các nét cơ bản nào tạo thành?
 Các em sẽ thấy cả 2 kí hiệu này đều gồm nét thẳng và nét cong kín.
 • Hai nét này được kết hợp với nhau như thế nào ở 2 thẻ từ này?
 Từ đĩ chỉ ra cho các em thấy: Ở thẻ từ thứ nhất ghi kí hiệu âm b, nét thẳng kết 
hợp với nét cong kín, cịn ở thẻ từ thứ 3, 2 nét này lại kết hợp với nhau ở bên phải của 
nét cong kín. Như vậy kí hiệu ghi ở thẻ từ thứ 3 khơng phải ghi âm b. Con chữ này ta 
  6  Sáng kiến kinh nghiệm: Đề tài: Tổ chức trò chơi trong giờ học Tiếng Việt ở lớp 1
 Trị chơi 1: NGƠI SAO KỲ DIỆU:
Mục tiêu:
 - Nhận biết cấu tạo tiếng.
 - Nhận biết tiếng, từ cĩ nghĩa.
Chuẩn bị: 
 - 5 - 6 tờ giấy vẽ hình 3 ngơi sao cĩ chiều mũi tên như hình vẽ (số tờ giấy phù 
hợp với số nhĩm).
  8  Sáng kiến kinh nghiệm: Đề tài: Tổ chức trò chơi trong giờ học Tiếng Việt ở lớp 1
Gợi ý: 
 - Cĩ thể điền như ngơi sao dưới đây (cĩ thể thêm hoặc khơng thêm dấu thanh).
 - Hoặc cách điền khác:
 ➢ Thay nguyên mâm đơi uơ ươ.
 ➢ Thay nguyên âm đơi uơ iê, âm cuối i u.
 ➢ Thay phụ âm
  10  Sáng kiến kinh nghiệm: Đề tài: Tổ chức trò chơi trong giờ học Tiếng Việt ở lớp 1
Cách chơi:
 - Phát tranh và thẻ từ cho các nhĩm.
 - Nêu yêu cầu các nhĩm thi đua ghép các tranh (ảnh) với các từ tương ứng. 
 Nhĩm nào ghép đúng và nhanh hơn thì thắng cuộc.
  12  Sáng kiến kinh nghiệm: Đề tài: Tổ chức trò chơi trong giờ học Tiếng Việt ở lớp 1
  14  Sáng kiến kinh nghiệm: Đề tài: Tổ chức trò chơi trong giờ học Tiếng Việt ở lớp 1
 Trị chơi 4: TRỊ CHƠI LUYỆN TRÍ NHỚ
Mục tiêu
 - Nhận biết nghĩa các từ.
 - Rèn kỹ năng quan sát và luyện trí nhớ.
Chuẩn bị:
 - 1 bộ thẻ tranh rời.
 - 01 bộ tiếng từ rời.
 - 01 bảng chia làm 2 cột (tranh/tiếng, từ).
  16  Sáng kiến kinh nghiệm: Đề tài: Tổ chức trò chơi trong giờ học Tiếng Việt ở lớp 1
 - Chia nhĩm: Mỗi nhĩm 5 học sinh. Mỗi nhĩm 1 bộ tranh rời, 1 bộ thẻ từ - 
tiếng rời.
 Các bước thực hiện:
 - Sắp xếp các tranh úp mặt vào cột tranh ( khơng theo thứ tự).
 - Sắp xếp tiếng - từ úp mặt vào cột tiếng - từ (khơng theo thứ tự).
 - Chọn người đi trước, bốc từng đơi một. Nếu bốc được cặp thẻ tranh và thẻ 
tiếng - từ tương ứng úp với nhau thì lấy làm phần thưởng của riêng mình. Nếu bốc 
được thẻ tranh, thẻ tiếng - từ khơng tương ứng thì để sang một bên. Trị chơi diễn ra 
liên tục. Hết thời gian, bạn nào trong nhĩm cĩ nhiều cặp thẻ tranh, thẻ tiếng - từ 
tương ứng thì thắng cuộc.
  18  Sáng kiến kinh nghiệm: Đề tài: Tổ chức trò chơi trong giờ học Tiếng Việt ở lớp 1
 Trị chơi 6: GHÉP CÂU
Mục tiêu
 - Nhận diện nhanh các câu.
Chuẩn bị
 Các thẻ từ hoặc kết hợp các từ ( Gọi tắt là thẻ từ).
Cách chơi
 Chia lớp thành 4 - 5 nhĩm (mỗi nhĩm 6 em), phát cho mỗi em trong nhĩm 2 
thẻ từ. Em thứ nhất trong nhĩm đọc thẻ từ thứ nhất của mình, bạn nào trong nhĩm cĩ 
thẻ từ khớp với thẻ từ của bạn thứ nhất thì đọc lên để ghép thành câu, rồi đính vào 
bảng (Ví dụ: Mẹ mua dưa). Các nhĩm thực hiện hết 12 thẻ từ, nhĩm nào thực hiện 
đúng, nhanh thì nhĩm đĩ thắng. 
  20  Sáng kiến kinh nghiệm: Đề tài: Tổ chức trò chơi trong giờ học Tiếng Việt ở lớp 1
 III/. KẾT QUẢ
 Trị chơi học tập là một loại hình hoạt động vui chơi cĩ nhiều tác dụng trong 
các giờ học của học sinh Tiểu học. Trị chơi học tập tạo ra khơng khí vui tươi, hồn 
nhiên, sinh động trong giờ học. Trị chơi học tập cịn kích thích được trí tưởng tượng, 
tị mị ham hiểu biết ở trẻ. 
 Từ những bài học cĩ sử dụng trị chơi, các tiết học đã trở nên sinh động, học 
sinh đã tích cực hoạt động nhiều hơn, tiếp thu bài một cách vững chắc hơn. Thơng 
qua các bài học cĩ sử dụng trị chơi các em rèn luyện được khả năng nhanh nhẹn, 
khéo léo và tạo cho các em mạnh dạn, tự tin trước tập thể.
 Thơng qua trị chơi học tập, khơng chỉ làm cho các em hứng thú hơn trong học 
tập mà cịn giúp các em tự tin hơn, cĩ cơ hội khẳng định mình và tự đánh giá nhau 
trong học tập.
 Kết quả đánh giá bằng điểm số sau những tiết học cĩ tổ chức trị chơi:
 (CĨ VÀ ĐỐI CHỨNG
 HỌC SINH TỔNG SỐ
 KHƠNG TỔ CHỨC KHƠNG
 SÁT ĐƯỢC KHẢO Học sinh Học sinh KẾT QUẢ HỌC TẬP
 hứng thú ít hứng 
 TRỊ CHƠI) trong thú trong 
 học tập, học tập, 
 tiếp thu cĩ biểu 0 - 4 5- 6 7- 8 9 - 10
 bài nhẹ hiện lười 
 nhàng học.
 SL % SL % SL % SL % SL % SL %
 Cĩ tổ 
 25 15 60 10 40 10 40 6 24 5 20 4 16
 chức
 Khơng 
 25 25 100 0 0 0 0 0 0 7 28 18 72
 tổ chức
 Chất lượng lên lớp thẳng hằng năm do tơi phụ trách đều đạt từ 98 – 100%. 
Trong đĩ tỷ lệ khá giỏi mơn Tiếng Việt hằng năm đều năm sau cao hơn năm trước.
 KẾT QUẢ XẾP LOẠI MƠN TIẾNG VIỆT
 Năm học
 GIỎI % KHÁ % TB % YẾU %
 2003 - 2004 10 39.7 8 29.6 7 26.9 1 3.8
 2004 - 2005 12 44.5 8 29.6 6 22.2 1 3.7
 2005 - 2006 14 51.9 9 33.3 4 14.8 0 0
  22 