Sáng kiến kinh nghiệm Việc cung cấp vốn từ và sửa lại việc dùng từ ở học sinh Lớp 1

 phßng gi¸o dôc vµ ®µo t¹o quËn Thanh Xu©n 
 Tr­êng tiÓu häc NguyÔn tr·i
 ---------------
 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm
Đề tài: 
 Việc cung cấp vốn từ và sửa lại việc dùng từ
 Giáo viên : Nguyễn Thị Thi
 Lớp : 1D
 Hà Nội, tháng 4 năm 2014 Ví dụ: Bài tập Tiếng Việt tôi giao: Hãy tìm từ mới trong đó có vần em, ươi. 
Nhìn chung học sinh làm bài rất tốt nhiều từ phong phú, nghĩa của từ rất hay 
nhưng vẫn còn có những từ phải sửa:
 Em Sơn tìm từ mới: Lem tem.
 Em An: tìm từ mới Lươi bưởi, bem bem.
 Những từ tương tự như vậy rất nhiều từ đúng về cấu tạo đạt yêu cầu có vần 
mới (em, ươi) nhưng hoàn toàn vô nghĩa. Lúc này giáo viên phải hướng dẫn cho 
trẻ tìm từ sao cho có ý nghĩa, nghĩa hay.
 Với những lý do trên, nhiều năm nay trong công tác giảng dạy tôi luôn xác 
định cho mình một mục đích giúp trẻ đọc thông viết thạo tiếng mẹ đẻ, biết chọn 
từ tiếng mẹ đẻ những từ thật hay, thật trong sáng, dễ hiểu. Từng bước nâng cao 
khả năng của trẻ ngày càng sâu rộng hơn.
 II. NHỮNG VIỆC ĐÃ THỰC HIỆN:
 Đối tượng tôi dạy là học sinh lớp1, khi bước vào trường tiểu học phần lớn 
chưa biết đọc, biết viết. Việc bồi dưỡng từ mới vô cùng khó khăn, ở giai đoạn 
đầu. Bản thân tôi đã đưa ra biện pháp giúp trẻ tìm ra những tiếng mới rất có hiệu 
quả. Vấn đề tôi nêu ra ở đây chỉ xin phép được trình bày ở phạm vi hẹp trong bộ 
môn dạy học vần:
 Môn học vần chia làm 3 giai đoạn:
 - Giai đoạn 1: Học vần âm
 - Giai đoạn 2: Học phần vần
 - Giai đoạn 3: Tập đọc.
 1. Giai đoạn 1: 
 Muốn trẻ chóng biết đọc giáo viên kết hợp với cha mẹ học sinh kèm cặp 
cho trẻ nhanh chóng thuộc tất cả những chữ cái. Phân biệt được nguyên âm, phụ 
 2 Bảng 2: Gồm các phụ âm ghép
 Ví dụ: Nếu ta tìm tiếng mới trong đó có âm e ta sẽ được tất cả 33 tiếng mới 
có nghĩa nếu đem ghép thêm 1 tiếng khác sẽ được rất nhiều từ mới:
Âm thanh \ / . ? ~
 ch che chè chẻ chẽ
 th the
 nh nhe nhè nhé nhẹ nhẽ
 kh khe khè khé khẽ
 gh ghe ghè ghé ghẹ ghẻ
 hg
 ngh nghe nghè nghé
 tr tre trẻ
 gi
 ph phe phè phé
 qu que què quẻ
 Muốn ghép tiếng giỏi, tôi hướng dẫn cho học sinh nắm chắc luật chính tả để 
ghép cho đúng:
 • Cặp âm: c: chỉ ghép được với o, ô, ơ, a, u, ư 
 k: chỉ ghép được với e, ê, i
 • Cặp âm: ng: chỉ ghép được với a, o, ô, ơ, u, ư 
 ngh: chỉ ghép được với e, ê, i.
 4 Bó hẹp
 Bó rơm
 Gắn bó
 Bó Gò bó
 Bó buộc
 Bó gối
 Bõ công
 Bõ Bõ ghét
 Bõ bèn
 Bọ gập
 Sâu bọ
 Bọ cạp
 Bọ Bọ hung
 Bọ cánh cứng
 Bọ cánh cam
 Bỏ rơi
Bỏ Bỏ ngỏ 
 Bỏ dở
 6 Âm 
 \ / . ? ~
thanh
 B Banh
 Bành Bánh Bạnh
 C Canh
 Cành Cánh Cạnh Bảnh
 D Danh
 Dành Cảnh
 Đ Đanh
 Đành Đánh Dảnh
 g ganh
 gánh Đảnh
 h hanh
 hành hạnh hãnh
 k
 l lanh
 lành lánh lạnh lãnh
 m manh
 mành mánh mạnh lảnh mãnh
 n nanh
 nành nạnh mảnh
 p
 r ranh
 rành rãnh
 s sanh
 sành sánh rảnh
 t tanh
 tành tánh tạnh sảnh
 v vanh
 vành vánh vạnh vãnh
 x xanh
 8 Như ở trên đã nêu giai đoạn tôi bắt gặp nhiều từ còn không bình thường 
cần sửa ngay cho trẻ hiểu thêm ngữ nghĩa cũng như tư tưởng , tình cảm, hướng 
dẫn các em biết chọn từ hay, từ đúng nghĩa:
 Ví dụ: Chỉ khảo sát qua vài ba bài học có vần ươi, em, ết
 Em Bảo Châu tìm từ mới: lợn lười
 Em Quang tìm từ: chem. Đầu
 Em Nhật Linh tìm từ: kém tắm
 Em Tiến Trung tìm từ: con lười
 Em Ngọc Tú tìm từ: chết hết.
 Hàng ngày sau mỗi tiết học, giờ nghỉ dưới nhiều hình thức chơi mà học, 
học mà chơi, học trò lớp tôi đã tiếp nhận được nhiều vô kể từ mới. Tôi tin rằng 
việc làm này rất hữu ích cho các em.
 3. Giai đoạn 3: Giai đoạn tập đọc:
 Chuyển sang giai đoạn tập đọc, việc tìm từ m ới cần ở mức cao hơn nữa, 
ngoài việc rèn luyện đọc đúng, đọc lưu loát diễn cảm tôi hướng dẫn các em tìm 
những từ đồng nghĩa.
 Ví dụ: Bài tập đọc: Chuyện ở lớp(tập đọc lớp 1)
 Trong bài có câu: Đứng dậy đỏ bừng tai
 Tôi lấy ra từ đó: Đỏ bừng và yêu cầu các em tìm những từ đồng nghĩa với 
đỏ bừng như:
 Đỏ au đỏ loe đỏ lựng
 Đỏ chóe đỏ khè khè đỏ ngầu
 Đỏ đắn đỏ lòm đỏ quạch
 Đỏ chói đỏ ửng đỏ rực
 Đỏ đòng đọc đỏ lừ đo đỏ
 Đỏ tươi đỏ gay đỏ gắt đỏ thẫm
 Tất cả được 21 từ đồng nghĩa với đỏ bừng. Tương tự như vậy, ở các bài 
tập đọc các em rất thích thú khi tìm ra được một từ mới. Những từ khó hiểu và 
 10 KÕ ho¹ch bµi d¹y
 m«n: TËp ®äc
 Bµi: M­u chó SÎ
 I. Môc ®Ých yªu cÇu: 
 - HS ®äc tr¬n c¶ bµi. §äc ®óng c¸c tiÕng cã phô ©m ®Çu l / n, s / x.
 - §äc ®óng c¸c tõ ng÷: ho¶ng l¾m, nÐn sî, lÔ phÐp, chép
 - BiÕt nghØ h¬i ®óng sau c¸c dÊu chÊm, dÊu phÈy.
 - T×m ®­îc tiÕng, nãi c©u chøa tiÕng cã vÇn u«n – u«ng.
 II. §å dïng d¹y häc :
 - M¸y tÝnh + m¸y chiÕu.
 - Bé TH TiÕng viÖt.
 III. C¸c ho¹t ®éng d¹y – häc :
 Ph­¬ng ph¸p, h×nh thøc tæ chøc Ph­¬ng 
Thêi Néi dung kiÕn thøc vµ kü 
 c¸c ho¹t ®éng d¹y häc tiÖn
gian n¨ng c¬ b¶n
 Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß sö dông
5’ A. KiÓm tra bµi cò:
 - 1HS ®äc thuéc lßng vµ tr¶ - 1HS ®äc
 lêi c©u hái
 Bµi: Ai dËy sím + Khi dËy sím ®iÒu g× chê 
 ®ãn em ë ngoµi v­ên?
 - 1HS ®äc thuéc lßng vµ tr¶ - 1HS ®äc
 lêi c©u hái.
 + §iÒu g× chê ®ãn em ë c¸nh 
 ®ång khi em dËy sím?
 - 1HS ®äc thuéc lßng bµi.
 - NhËn xÐt + cho ®iÓm.
 B. Bµi míi: M¸y 
10’ 1. Giíi thiÖu bµi: - §­a tranh - HS quan s¸t chiÕu
 - GV ®äc mÉu - HS l¾ng nghe
 2. LuyÖn ®äc
 a. Tõ: - HS ®äc thÇm vµ t×m tõ, - HS t×m
 tiÕng cã ©m “i”?
 - T×m tiÕng, tõ cã ©m “n”? - HS t×m
 GV gi¶ng nghÜa: ho¶ng l¾m 
 nÐn s¬
 - Gäi HS ®äc - 2HS ®äc + ph©n tÝch
 - T×m trong bµi tiÕng cã ©m - HS t×m
 “s”?
 - T×m tiÕng cã ©m “x” - HS t×m
 - Gäi HS ®äc - HS ®äc kÕt hîp ph©n 
 tÝch
 12 * ¤n c¸c vÇn:
 u«n – u«ng - Gäi HS ®äc yªu cÇu 1 - HS ®äc
 - T×m tiÕng trong bµi cã vÇn - 1HS ®äc + ph©n tÝch
 u«n.
 - Gäi HS ®äc yªu cÇu 2.
 - Yªu cÇu HS so s¸nh 2 vÇn. - HS so s¸nh.
 - Giíi thiÖu tõ mÉu
 - Cho HS ghÐp bé TH t×m - HS ghÐp bé TH
 tiÕng tõ.
 - 4 5 HS ®äc tõ.
 - Giíi thiÖu c©u mÉu.
 - HS nãi c©u víi tõ ®· ghÐp 
 ®­îc.
III. Cñng cè: H«m nay chóng ta häc bµi - 1HS tr¶ lêi
 g×. - 1HS.
 Gäi HS ®äc c¶ bµi.
III. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC:
 1. Về học lực:
 Môn Tiếng Việt nếu như dạy đúng chương trình thì gần cuối học kỳ II mới 
hết phần vần. Nhưng đến cuối học kỳ I, 100% học sinh lớp tôi đã biết đọc (kể cả 
các vần khó chưa đọc). Kết quả kiểm tra cuối học kỳ I vừa qua số điểm học:
 9,10 là 55 h/s đạt 90 %
 7,8 là 5 h/s đạt 8 %
 5,6 là 1 h/s đạt 2%
 Không có học sinh dưới trung bình.
 - Số lượng tiếng, từ mới mà các em được bổ sung là trên 200 từ.
 - Học sinh nắm bắt chắc luật chính tả.
 - Biết đọc đúng, tìm từ mới, tiếng mới nhanh vì vậy có tác dụng rất tốt cho 
 môn tập viết, chính tả. 
 - Từ học kỳ I lớp tôi đã tham gia đọc báo Bác học nhí rất đều đặn. Trẻ ham 
 đọc, ham hiểu biết, thích đọc sách, thích đọc truyện nhi đồng.
 Trẻ được rèn luyện nhiều tư duy, có khả năng tư duy rất tốt. Vốn từ đồng 
thời là vốn hiểu biết tăng lên rất nhiều so với yêu cầu của bài học đơn thuần. 
Những kiến thức này làm nền móng cho việc học tập ở các lớp trên. Khả năng 
 14 V. KẾT LUẬN:
 Đặt vấn đề cung cấp thường xuyên vốn từ vựng và sửa chữa cách dùng vốn 
từ đối với lớp tuổi nhỏ là vấn đề hết sức cần thiết và nghiêm túc. Chính vì vậy 
khi làm công việc này có tính chất sáng kiến, tôi đã thực hiện những việc làm 
trình bày bằng lý luận mà thầy trò chúng tôi đã thực hiện và đạt được kết quả 
tốt.
 Người giáo viên không chỉ có lòng yêu nghề mến trẻ mà còn có tinh thần 
trách nhiệm, có sự học hỏi, cải tiến phương pháp và sự sáng tạo không ngừng để 
gây hứng thú cho học sinh yêu thích , say mê, chờ đợi tiết học ngay từ khi bước 
chân vào ghế nhà trường.
 Trên đây là một vài việc làm nhỏ của tôi trong quá trình dạy Tiếng Việt ở 
lớp 1. 
 Hy vọng rằng với sáng kiến này góp phần nhỏ bé trong việc đặt những viên 
gạch nền tảng cho các em bước tiếp lên các lớp và cấp học cao hơn.
 Tôi mong sự góp ý, giúp đỡ của Ban Giám Hiệu và đồng nghiệp để giúp tôi 
đạt kết quả tốt hơn nữa trong giảng dạy.
 Hà Nội , ngày 7 tháng 4 năm 2014
 Người viết
 Nguyễn Thi Thanh Hoa 
 16 NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
 18