SKKN Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết Tập đọc ở Lớp 1

 Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
 MỤC LỤC
PHẦN I – ĐẶT VẤN ĐỀ..........................................................................................................1
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI...........................................................................................................1
II. THỜI GIAN, ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI NGHIÊN CỨU VÀ ỨNG DỤNG.........................2
III. SỐ LIỆU KHẢO SÁT TRƯỚC KHI THỰC HIỆN GIẢI PHÁP........................................3
PHẦN II - GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ ........................................................................................4
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN ...................................................................................................................4
II. CƠ SỞ TÂM LÝ, SINH LÝ CỦA VIỆC DẠY ĐỌC ...........................................................5
III. CƠ SỞ NGÔN NGỮ VÀ VĂN HỌC...................................................................................6
IV. THỰC TRẠNG DẠY HỌC .................................................................................................7
1. Đối với giáo viên.....................................................................................................................7
2. Đối với học sinh......................................................................................................................7
V. MỘT SỐ GIẢI PHÁP............................................................................................................8
1.Giải pháp thứ nhất: Chuẩn bị chu đáo cho tiết học..................................................................8
2.Giải pháp thứ hai: Giáo viên cần đọc mẫu diễn cảm .............................................................10
3.Giải pháp thứ ba: Hướng dẫn đọc đúng tiếng, từ khó trong bài thơ. .....................................12
4.Giải pháp thứ tư: Rèn kỹ năng đọc ngắt, nghỉ giọng đúng cho học sinh...............................16
5. Giải pháp thứ năm: Sử dụng linh hoạt trò chơi học tập:.......................................................20
VI.KẾT QUẢ............................................................................................................................26
PHẦN III - KẾT LUẬN .........................................................................................................27 Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
 Thơ là một loại tác phẩm văn học được viết theo thể loại văn vần. Ngay từ 
nhỏ các em đã được tiếp xúc với những bài thơ, bài ca dao qua các bài hát ru. 
Do thể loại văn vần nên thơ dễ nghe và dễ nhớ. Mặt khác, các câu thơ, các khổ 
thơ không chỉ có hình ảnh, mà còn chứa nhạc điệu trong đó. Vì vậy các bài thơ 
thường được các em đón nhận một cách nhiệt tình. Tuy nhiên, do mới tiếp xúc 
với việc học chữ, nên việc đọc với các em còn khó khăn những đọc thơ cho 
đúng vần điệu, đúng nhịp của câu thì cần phải có một có một quá trình rèn luyện 
nhất định. Trong chương trình Tiếng Việt lớp 1 có rất nhiều bài thơ được đưa 
vào chương trình. Ngay cuối học kỳ 1 đã có những bài thơ, câu thơ được đưa 
vào. Sang học kỳ 2, học sinh bắt đầu làm quen với môn Tập đọc. Trong đó có 
đọc các đoạn văn, các bài thơ ngắn, nhưng nhìn chung chủ yếu là thơ.
 Hiện nay, việc đọc các văn bản của học sinh còn sai rất nhiều. nhất là đọc 
thơ các em thường không đọc đúng vần điệu, ngắt nhịp lấy hơi không đúng nên 
khi nghe một bài thơ sẽ kém thuyết phục. Việc giúp các em đọc đúng nhất là đọc 
đúng các bài thơ sẽ làm tăng nhận thức Tiếng Việt của các em. Đồng thời khi 
nghe một bài thơ đọc đúng các em sẽ cảm nhận được phần nào tâm hồn của bài 
thơ từ đó các em hứng thú hơn nữa trong việc học tập của mình.
 Vấn đề đặt ra là làm thế nào để giúp các em đọc đúng tiếng, đọc liền tiếng 
trong từ, trong câu, đọc đúng ngữ điệu, biết cách ngắt nghỉ hơn trong văn bản 
thơ, cũng như văn bản văn xuôi. Những băn khoăn này chính là lý do tôi chọn 
đề tài:“Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết 
Tập đọc ở lớp Một”.
II. THỜI GIAN, ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI NGHIÊN CỨU VÀ ỨNG DỤNG 
 1.Thời gian nghiên cứu đề tài từ tháng 09 năm 2016 đến tháng 03 năm 2017.
 2.Phạm vi nghiên cứu: Học sinh lớp 1, trường Tiểu học. 
 3.Đối tượng nghiên cứu: Biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng trong các tiết 
Tập đọc ở lớp Một. 
 2/28 Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
 PHẦN II - GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN 
 Giáo dục Tiểu học nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho 
sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ 
năng cơ bản, góp phần hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ 
nghĩa.
 Trong chương trình Tiểu học môn Tiếng Việt giữ một vị trí đặc biệt quan 
trọng. Mục tiêu của môn Tiếng Việt ở trường tiểu học nhằm hình thành và phát 
triển ở học sinh các kĩ năng nghe, nói, đọc, viết để học tập và giao tiếp trong các 
môi trường hoạt động của lứa tuổi. Thông qua việc dạy và học Tiếng Việt, góp 
phần rèn luyện các thao tác của tư duy. Cung cấp cho học sinh những kiến thức 
sơ giản về Tiếng Việt và những hiểu biết sơ giản về xã hội, tự nhiên và con 
người, về văn hóa, văn học của Việt Nam và nước ngoài. Bồi dưỡng tình yêu 
Tiếng Việt và hình thành thói quen giữ gìn sự trong sáng, giàu đẹp của Tiếng 
Việt, góp phần hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa.”
 Tập đọc là một phân môn có vị trí hết sức quan trọng trong môn Tiếng Việt 
nhất là trong thời đại bùng nổ thông tin hiện nay. Đọc thông viết thạo là một yêu 
cầu đặt ra với bất cứ học sinh Tiểu học nào, ngay từ những ngày đầu tiên đến 
trường các em đã phải học đọc mặc dù ở giai đoạn này việc đọc của các em mới 
chỉ dừng lại ở mức độ nhận diện kí hiệu chữ viết và giải mã bằng âm thanh song 
đây là một giai đoạn rất quan trọng bởi đó là giai đoạn học sinh phải học để đọc 
và làm nền tảng cho những giai đoạn tiếp theo, giai đoạn đọc để học. Càng về 
sau yêu cầu đặt ra trong việc đọc càng được nâng cao, từ việc đọc để hiểu được 
nội dung văn bản đến việc phát triển kĩ năng đọc diễn cảm. Dạy học Tập đọc ở 
Tiểu học là một việc làm hết sức có ý nghĩa trong việc hình thành và phát triển 
kĩ năng đọc cho học sinh, nó khẳng định sự cần thiết cho việc hình thành và phát 
triển một cách có hệ thống và có kế hoạch năng lực đọc cho học sinh. Thông qua 
phân môn Tập đọc mà trau dồi vốn Tiếng Việt, vốn học văn và phát triển tư duy, 
mở rộng vốn hiểu biết của học sinh về cuộc sống. Bồi dưỡng tư tưởng tình cảm 
trong sáng, yêu cái đẹp, cái thiện, có thái độ ứng xử tốt trong cuộc sống, yêu 
Tiếng Việt. 
 4/28 Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
1.Giải pháp thứ nhất: Chuẩn bị chu đáo cho tiết học.
 Mỗi tiết Tập đọc muốn đạt hiệu quả cao thì yêu cầu đối với người giáo viên là 
phải có sự chuẩn bị bài chu đáo, lập kế hoạch dạy học chi tiết, chuẩn bị những 
đồ dùng cần thiết. Khi dạy bất kì một bài Tập đọc nào, bao giờ tôi cũng dành 
một khoảng thời gian nhất định để tìm hiểu về tác giả, hoàn cảnh sáng tác, tìm 
hiểu nội dung, ý nghĩa của bài mà tác giả muốn gửi gắm trong tác phẩm. Đọc bài 
một vài lần để tìm hiểu cách đọc, dự đoán trước các tình huống có thể xảy ra để 
lập kế hoạch dạy học phù hợp. Đối với các bài Tập đọc học thuộc lòng ở lớp 1 
thì chủ yếu là thơ, do vậy trước khi dạy tôi luôn tìm hiểu cách ngắt nhịp thơ, 
cách gieo vần, thể loại thơ,.... để từ đó xây dựng kế hoạch, lựa chọn hình thức tổ 
chức sao cho đạt hiệu quả cao nhất. Giáo viên có nghiên cứu kĩ bài trước thì mới 
cảm nhận được cái hay, cái đẹp, cái hồn của tác phẩm mà tác giả muốn gửi gắm 
trong bài và phần giảng bài của giáo viên mới hấp dẫn, thu hút học sinh hứng 
thú với bài học. Để giúp học sinh đọc tốt một bài Tập đọc, tôi thường hướng dẫn 
học sinh chuẩn bị một cách chu đáo, cụ thể đó là:
 - Đọc bài trước 1-2 lần. 
 - Tìm xem bài tập đọc có mấy đoạn (khổ thơ), có mấy câu (dòng thơ)
 - Tìm tiếng có vần mới trong bài. 
 - Tập trả lời miệng các câu hỏi về tìm hiểu nội dung trong bài.
 Ví dụ: Khi dạy bài Tặng cháu tôi đã hướng dẫn học sinh chuẩn bị như 
 sau:
 Tặng cháu
 Vở này ta tặng cháu yêu ta
 Tỏ chút lòng yêu cháu gọi là
 Mong cháu ra công mà học tập
 Mai sau cháu giúp nước non nhà.
 - Đọc thành tiếng 1-2 lần, dùng bút chì ghi số dòng thơ đầu trong bài tập 
 đọc.
 - Tìm tiếng có vần au trong bài. 
 + Tìm một số từ có tiếng chứa vần ao, au.
 6/28 Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
 + Nắm chắc yêu cầu rèn đọc ở từng bài. Đọc kĩ bài Tập đọc sắp dạy, trao 
đổi học tập cách dạy của đồng nghiệp, dự kiến các tình huống học sinh sẽ mắc 
phải và cách sửa các tình huống đó. 
 + Tìm hiểu kĩ nội dung bài để hiểu được các biện pháp nghệ thuật tác giả 
đã dùng, từ đó xác định cách đọc đối với từng đoạn, từng bài để thể hiện đúng 
tình cảm của từng bài.
 + Nắm vững hệ thống câu hỏi trong bài Tập đọc, đưa ra thêm những câu 
hỏi dẫn dắt để giúp học sinh phân tích, khai thác nội dung.
2.Giải pháp thứ hai: Giáo viên cần đọc mẫu diễn cảm
 Đọc mẫu của giáo viên vô cùng quan trọng vì muốn học sinh đọc đúng, đọc 
hay giáo viên phải giới thiệu mẫu đúng. Lời đọc mẫu của giáo viên nhằm định 
hướng cho học sinh đọc đồng thời giúp học sinh nhận thức đúng nội dung bài 
học. Nếu là văn bản nghệ thuật còn có tác dụng khơi gợi hứng thú và sự tưởng 
tượng của học sinh – giúp các em dễ đi vào thế giới của tác giả, tác phẩm dưới 
một ánh sáng hấp dẫn hơn. Với văn bản nghệ thuật đọc mẫu của giáo viên là đọc 
diễn cảm. Còn văn bản thông thường đọc mẫu là đọc đúng. Yêu cầu đọc diễn 
cảm chưa đặt ra với học sinh lớp 1 nhưng việc đọc diễn cảm bài thơ của Giáo 
viên là cần thiết. Giáo viên biết khích lệ động viên thì học sinh sẽ bắt chước 
giọng đọc của Giáo viên. Người Giáo viên có giọng đọ tốt diễn cảm, chuẩn mực 
thì không có gì đáng ngại nếu như học sinh bắt chước thầy cô. 
 * Đọc mẫu của GV bao gồm:
 - Đọc toàn bài: thường nhằm giới thiệu, gây xúc cảm, tạo hứng thú và tâm thế 
học đọc cho học sinh.
 - Đọc câu, đoạn: Nhằm hướng dẫn, gợi ý hoặc “tạo tình huống” để học sinh 
nhận xét, giải thích nội dung bài đọc.
 - Đọc từ, cụm từ: nhằm sửa phát âm sai và rèn cách đọc đúng cho học sinh
 Vấn đề đặt ra trước tiên, để đọc mẫu tốt, giáo viên cần tìm hiểu và cảm thụ 
bài văn, tìm hiểu bối cảnh lịch sử, hoàn cảnh sáng tác, vị trí của tác phẩm, tác 
giả... tiếp đến là việc tìm hiểu nội dung, hình thức bài đọc: thể loại, bố cục, kết 
cấu, nghệ thuật. Hiểu được nội dung cảm thụ: cảm thụ sâu sắc, tính lôgic sẽ đọc 
diễn cảm tốt. Giọng đọc hay sẽ bắt đầu từ cảm xúc của lòng mình, người đọc 
phải nhập vai lúc đó khả năng truyền cảm người nghe lớn hơn. Để xây dựng một 
tiết học hiệu quả người Giáo viên cần tổ chức có hiệu quả quy trình dạy một tiết 
Tập đọc .
 a. Ổn định tổ chức.
 b. Khởi động. 
 Để không tạo áp lực cho học sinh thì khi bắt đầu vào tiết học, giáo viên 
cần linh hoạt, khéo léo và nhẹ nhàng để tạo cho các em có tâm thế, hứng thú với 
 8/28 Một số biện pháp rèn kỹ năng đọc thơ đúng cho học sinh trong các tiết tập đọc ở lớp Một.
dài, nhấn giọng những từ ngữ gợi tả, gợi cảm hay phải thay đổi giọng cho phù 
hợp với từng nhân vật trong bài.
 Còn với những bài tập đọc là bài thơ, thì khi đọc mẫu giáo viên cần đặc 
biệt chú ý đến thể loại thơ, cách ngắt nhịp, cách gieo vần
Ví dụ : Khi dạy bài tập đọc “ Làm anh” 
 ( Tuần 34 - Sách Tiếng Việt tập 2 – trang 139)
 Đây là bài thơ viết theo thể thơ 4 chữ, khi đọc diễn cảm bài thơ này giáo viên 
cần đọc bài với giọng dịu dàng, âu yếm.
 Làm anh khó đấy 
 Phải đâu chuyện đùa //
 Với em gái bé 
 Phải “người lớn”cơ //
 Khi em bé khóc
 Anh phải dỗ dành//
 Nếu em bé ngã
 Anh nâng dịu dàng //
 Mẹ cho quà bánh /
 Chia em phần hơn //
 Có đồ chơi đẹp /
 Cũng nhường em luôn //
 Làm anh thật khó /
 Nhưng mà thật vui //
 Ai yêu em bé /
 Thì làm được thôi //
 Ví dụ : Bài Cái Bống 
 Cái Bống
 10/28