Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học môn Toán ở Lớp 1

 ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN BA VÌ
 TRƯỜNG TIỂU HỌC CAM THƯỢNG
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học môn Toán ở lớp 1
 Lĩnh vực/ môn: TOÁN
 Cấp học : Tiểu học
 Tên Tác giả: Nguyễn Thị Huệ
 Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Cam Thượng - Ba Vì 
 Chức vụ: Tổ phó Tổ 1
 NĂM HỌC 2022-2023 Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học môn Toán ở lớp 1
 CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
 Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
 ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN
Kính gửi: BGH Trường Tiểu học Cam Thượng – Ba Vì – Hà Nội.
 Trình độ 
 Ngày tháng Chức 
Họ và tên Nơi công tác chuyên Tên sáng kiến
 năm sinh danh
 môn
 Một số biện pháp 
 Trường TH nâng cao chất lượng 
Nguyễn Thị Tổ phó 
 03/01/1971 Cam Thượng Cao đẳng
 Huệ Tổ 1 dạy – học môn Toán 
 - Ba Vì
 ở lớp 1
- Lĩnh vực áp dụng sáng kiến (nêu rõ lĩnh vực có thể áp dụng sáng kiến và vấn đề 
mà sáng kiến giải quyết): Dạy, học môn toán lớp 1 tại trường tiểu học.
- Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử (ghi ngày nào sớm hơn): 
Ngày 04/09/2019.
- Mô tả bản chất của sáng kiến (Mô tả ngắn gọn, đầy đủ và rõ ràng các bước thực 
hiện giải pháp cũng như các điều kiện cần thiết để áp dụng giải pháp; nếu là giải 
pháp cải tiến giải pháp đã biết trước đó tại cơ sở thì cần nêu rõ tình trạng của giải 
pháp đã biết, những nội dung đã cải tiến, sáng tạo để khắc phục những nhược 
điểm của giải pháp đã biết. Bản mô tả nội dung sáng kiến có thể minh họa bằng 
các bản vẽ, thiết kế, sơ đồ, ảnh chụp mẫu sản phẩm... nếu cần thiết
................................................................................................................................
- Những thông tin cần được bảo mật (nếu có): 
................................................................................................................................
- Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến: 
................................................................................................................................
- Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến 
theo ý kiến của tác giả (So sánh lợi ích kinh tế, xã hội thu được khi áp dụng giải 
pháp so với trường hợp không áp dụng giải pháp đó, hoặc so với những giải pháp 
tương tự đã biết ở cơ sở)
................................................................................................................................
- Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến 
theo ý kiến của tổ chức, cá nhân đã tham gia áp dụng sáng kiến lần đầu hoặc áp 
dụng thử nếu có: (So sánh lợi ích kinh tế, xã hội thu được khi áp dụng giải pháp so 
với trường hợp không áp dụng giải pháp đó, hoặc so với những giải pháp tương tự 
đã biết ở cơ sở)
................................................................................................................................
Danh sách những người đã tham gia áp dụng thử hoặc áp dụng sáng kiến lần đầu 
(nếu có):
Số Họ và Ngày Nơi công Chức Trình độ Nội dung công 
Nguyễn Thị Huệ Năm 
học 2022-2023 Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học môn Toán ở lớp 1
 UBND HUYỆN BA VÌ CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
 Trường Tiểu học Cam Thượng Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
 BIÊN BẢN XÉT DUYỆT SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM CẤP TRƯỜNG
Tác giả : Nguyễn Thị Huệ ...........................................................................................
Đơn vị : Trường tiểu học Cam Thượng.......................................................................
Tên SKKN :Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học môn Toán ở lớp 1......
Môn (hoặc Lĩnh vực):Toán..........................................................................................
 Điểm 
 Biểu được 
 TT Nội dung Nhận xét
 điểm đánh 
 giá
 I Điểm hình thức (2 điểm)
 Trình bày đúng quy định về 
 thể thức văn bản (kiểu chữ, cỡ 1
 chữ, dãn dòng, căn lề)
 Kết cấu hợp lý: Gồm 3 phần 
 chính (đặt vấn đề, giải quyết 
 1 
 vấn đề, kết luận và khuyến 
 nghị) 
 II Điểm nội dung (18 điểm)
 1 Đặt vấn đề (2 điểm)
 Nêu lý do chọn vấn đề mang 1
 tính cấp thiết 
 Nói rõ thời gian, đối tượng, 1
 phạm vi nghiên cứu
 2 Giải quyết vấn đề (14 điểm)
 Tên SKKN, tên các giải pháp 
 1
 phù hợp với nội hàm 
 Nêu rõ cách làm cũ, phân tích 
 nhược điểm. Có số liệu khảo 
 3
 sát trước khi thực hiện giải 
 pháp
 Nêu cách làm mới thể hiện tính 
 7
 sáng tạo, hiệu quả. Có ví dụ và 
Nguyễn Thị Huệ Năm 
học 2022-2023 Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học môn Toán ở lớp 1
 MỤC LỤC
 Tiêu đề Tran
 g
PHẦN THỨ NHẤT: ĐẶT VẤN ĐỀ 2
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI 2
1. Mục đích nghiên cứu 2
2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4
II. ĐẶC ĐIỂM, TÌNH HÌNH 4
1. Thuận lợi 4
2. Khó khăn 4
PHẦN THỨ HAI: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 5
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN 5
II. CƠ SỞ THỰC TIỄN 6
1. Thực trạng 6
2. Nguyên nhân 6
III. GIẢI PHÁP THỰC HIỆN 7
1.1. Dạy toán về nhiều hơn, ít hơn 7
1.2. Dạy về dấu lớn hơn, bé hơn 8
1.3. Dạy các bài dạng điền dấu ; = 10
1.4. Dạy các bài dạng “ Tìm thành phần chưa biết của phép cộng, trừ” 12
1.5. Dạy các bài dạng điền số vào ô trống 13
1.6. Dạy toán nêu tình huống 13
2. Khả năng áp dụng 16
3. Kết quả thực hiện 17
PHẦN THỨ BA: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 19
I. KẾT LUẬN 19
II. KHUYẾN NGHỊ 20
Nguyễn Thị Huệ Năm 
học 2022-2023 Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học môn Toán ở lớp 1
mặt đồng hồ; về một số hình học ( hình vuông, hình tam giác, hình tròn); nêu tình 
huống, nêu phép tính, nêu câu trả lời.
 - Hình thành và rèn luyện các kỹ năng thực hành: đọc, viết, đếm, so sánh các số 
trong phạm vi 100; cộng và trừ không nhớ các số trong phạm vi 100; đo và ước lượng 
độ dài đoạn thẳng ( với các số đo là số tự nhiên trong phạm vi 20cm); nhận biết hình 
vuông, hình tròn, hình tam giác; vẽ đoạn thẳng có độ dài 10cm; nêu tình huống liên 
quan đến phép cộng, trừ; bước đầu biết diễn đạt bằng lời, bằng ký hiệu một số nội 
dung đơn giản của bài học và bài thực hành; tập so sánh, phân tích, tổng hợp, trừu 
tượng hoá, khái quát hoá trong phạm vi những nội dung có nhiều quan hệ với đời sống 
thực tế của học sinh.
 - Học sinh chăm chỉ, tự tin, cẩn thận, ham hiểu biết và hứng thú trong học tập.
 Để học sinh có thể đạt được những yêu cầu đã đặt ra ở trên không phải là khó 
nhưng cũng không hề dễ nếu giáo viên không có những cải tiến thích hợp về phương 
pháp dạy – học. Đó cũng chính là điều làm tôi luôn băn khoăn, trăn trở tìm cách để 
nâng cao chất lượng dạy – học, nâng dần trình độ tiếp thu của học sinh.
 Với thực tế kinh nghiệm của 19 năm liên tục được phân công giảng dạy ở lớp Một 
và sau 3 năm thực hiện chương trình sách giáo khoa mới, tôi đã có một số biện pháp 
hữu hiệu để khi học xong lớp Một các em phải biết:
- Tính cộng và trừ trong phạm vi 100.
- Đo độ dài đoạn thẳng trong phạm vi 20 cm.
- Tuần lễ và các ngày trong tuần lễ.
- Biết đọc giờ trên mặt đồng hồ.
- Nêu tình huống liên quan đến phép cộng, trừ, nêu phép tính, nêu câu trả lời.
 2/18
Nguyễn Thị Huệ Năm 
học 2022-2023 Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học môn Toán ở lớp 1
 2. Khó khăn:
 - Một số gia đình học sinh có hoàn cảnh khó khăn, làm nghề lao động phổ thông 
vất vả cả ngày nên ít có thời gian và sức lực để chăm sóc con cái về mọi mặt. Vì thế 
các con không được chuẩn bị bài ở nhà chu đáo nên đã ảnh hưởng không nhỏ tới kết 
quả học tập, trong đó có môn Toán.
 - Địa bàn xã rộng, học sinh ở rải rác trong nhiều thôn, việc gặp gỡ trực tiếp giữa 
giáo viên chủ nhiệm và phụ huynh học sinh còn ít. Chủ yếu trao đổi qua Zalo nhóm 
lớp và những lúc phụ huynh đưa đón con trước và sau giờ học.
 - Một số học sinh trong lớp chưa được học qua trường Mẫu giáo nên còn nhút 
nhát, hạn chế về mặt tiếp thu kiến thức (do chưa được làm quen với chữ cái, số). Chính 
vì vậy tôi đã đưa ra “Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học môn Toán ở lớp 
1”
 PHẦN THỨ HAI: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I/ CƠ SỞ LÝ LUẬN
 Như tôi đã trình bày ở phần trên, trường tôi thuộc xã nghèo của huyện, tình hình 
học sinh đa dạng, có em đã học qua Mẫu giáo và cũng còn một số em chưa được học 
qua bậc học này, có những em bị hạn chế về nhận thức do vấn đề về thần kinh ( não 
chậm phát triển; tự kỉ ), nên trình độ tiếp thu do vậy cũng rất khác nhau. Vào đầu mỗi 
năm học, sau khi khai giảng khoảng 1 tháng, tôi tiến hành khảo sát chất lượng và đánh 
giá trình độ tiếp thu của học sinh. Sau đó để tiện theo dõi và giảng dạy, tôi tạm phân 
học sinh theo các trình độ: Giỏi, khá, trung bình, yếu, kém. Trong đó, tôi quan tâm 
nhiều đến 3 đối tượng học sinh: trung bình, yếu và kém. Để đảm bảo cho tất cả các đối 
tượng học sinh đều có thể tham gia vào quá trình tìm tòi, phát hiện kiến thức, tôi chuẩn 
bị trước ở nhà các bài tập ( dựa vào vở Bài tập Toán) có yêu cầu kiến thức từ dễ đến 
khó. Các bài tập khó dành cho học sinh khá, giỏi; các bài tập dễ dành cho học sinh 
 4/18
Nguyễn Thị Huệ Năm 
học 2022-2023 Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học môn Toán ở lớp 1
 2021 – 2022 41 16 39% 8 19,5% 17 41,5% 0 0
 Kì 2
 6,2
 2022 – 2023 32 16 50% 6 18,8% 8 25,2% 2
 Kì 1 %
 2. Nguyên nhân
 Theo tôi, sở dĩ xảy ra thực trạng trên đây là do những nguyên nhân sau: 
 - Giáo viên chưa thực sự nắm bắt được phương pháp giảng dạy mới để phát huy 
tính tích cực của học sinh.
 - Trình độ học sinh không đồng đều: có em đã được học qua lớp Mẫu giáo, có em 
chưa biết hết mặt chữ; có em chỉ dạy qua một lần, thậm chí chỉ nói sơ qua đã biết, 
nhưng cũng không ít học sinh giáo viên dạy đi dạy lại nhiều lần vẫn chưa hiểu hoặc 
hiểu rồi lại quên ngay.
 III/ GIẢI PHÁP THỰC HIỆN:
 Trước hết, tôi tranh thủ trong cuộc họp phụ huynh học sinh đầu năm học để gặp 
gỡ, yêu cầu phụ huynh mua sắm cho học sinh đầy đủ các dụng cụ cần thiết tối thiểu 
cho việc học tập tất cả các môn học. Riêng môn Toán, ngoài các dụng cụ, đồ dùng học 
tập cần thiết như sách giáo khoa, bộ ghép Toán, tôi yêu cầu phụ huynh học sinh 
trang bị thêm cho mỗi em 1 cuốn vở ô li để học sinh làm lại các bài tập bị sai hoặc làm 
thêm một số bài mà các em chưa thông thạo về kiến thức (bài tập do giáo viên biên 
soạn). Việc làm này sẽ có tác dụng củng cố kiến thức cho học sinh và giúp các em nhớ 
lâu hơn kiến thức mình vừa phát hiện được, đồng thời đây cũng là cách để rèn kỹ năng 
viết cho học sinh.
 Khi học sinh đã có đủ các dụng cụ, đồ dùng học tập cần thiết, tôi bắt đầu áp dụng 
đề tài đưa ra những giải pháp cụ thể cho từng dạng Toán như sau:
1.1. Dạy toán về nhiều hơn, ít hơn:
 6/18
Nguyễn Thị Huệ Năm 
học 2022-2023